Ελένη Χαλκούση: Η γνωστή ηθοποιός δεν ασχολήθηκε με την υποκριτική μόνο ανεβαίνοντας στο σανίδι, αλλά υπήρξε και μεταφράστρια κειμένων, καθηγήτρια και χρονογράφος. Η ίδια έχει συνεργαστεί με τα μεγαλύτερα ονόματα και μαθήτευσε δίπλα στην Κοτοπούλη και την Κυβέλη, που ήταν από τα μεγαλύτερα κεφάλαια στη ζωή της. Η Ελένη Χαλκούση συμμετείχε σε πολλές πρωτοποριακές για την εποχή παραστάσεις με τελευταία της εμφάνιση στο θέατρο το 1985.
Ελένη Χαλκούση: Βιογραφικά στοιχεία και πρώτα χρόνια
Η Ελένη Χαλκούση γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 17 Φεβρουαρίου το 1901. Είχε έξι ακόμη αδέλφια, τρία αγόρια και τρία κορίτσια.Αποφοίτησε το 1922 από το Ζάππειο Παρθεναγωγείο. Ακολούθησε μαθήματα αισθητικής και λογοτεχνίας στη Σχολή Ανατολικών Γλωσσών της Σορβόνης, στο Παρίσι. Επίσης πήρε μαθήματα θεάτρου στο Κονσερβατουάρ (Ωδείο) καθώς και στη Δραματική Σχολή του ηθοποιού Σαρλ Λε Μπαρζύ. Στο Παρίσι – σύμφωνα με τον Κώστα Γεωργουσόπουλο – γνωρίστηκε με τον Μπέρτολτ Μπρεχτ.
Πρωτοεμφανίστηκε ερασιτεχνικά σε θεατρική σκηνή μαζί με μία από τις αδελφές της στο Μακροχώρι, σ’ ένα μονόπρακτο του Γκυ ντε Μωπασσάν, ενώ αργότερα σε έναν νεανικό θίασο, έπαιξε το ρόλο της Στέλλας Βιολάντη, από το ομώνυμο έργο του Γρηγορίου Ξενόπουλου. Επαγγελματικά άρχισε την πορεία της με το «Θέατρο Τέχνης» του Σπύρου Μελά στις 21 Σεπτεμβρίου 1925, στο «Αθήναιον», της οδού Πατησίων στην Αθήνα, ερμηνεύοντας τον ρόλο της Δομινίκης στα «Περασμένα» του Ζορζ ντε Πόρτο-Ρις.
Ελένη Χαλκούση: Οι μεγάλες επιτυχίες
Ένα χρόνο μετά το 1926 διεύθυνε το θίασο «Νέοι» στο Θέατρο Κυβέλης του Χρηματιστηρίου. Συνεργάστηκε τότε με την Ελένη Παπαδάκη. Αυτή η συνεργασία δεν ολοκληρώθηκε, καθώς το κεφάλαιο της Χαλκούση εξανεμίστηκε και ο θίασος διαλύθηκε στα τέλη του Σεπτεμβρίου.Μετά το 1927 παρουσίασε, μεταξύ άλλων, τα έργα «Τζοκόντα», «Η αναδυομένη», «Η φαρμακωμένη», «Αρχιτέκτονας Σόλνες» και άλλα.Από τότε και μέχρι το 1935 επικεφαλής θιάσων περιόδευσε σχεδόν σε όλη την Ελλάδα ανεβάζοντας συνήθως έργα πρωτοποριακά.
«Θεσμοφοριάζουσες» (1978). Εθνικό Θέατρο: Κεντρική Σκηνή. 8 και 9 Ιουλίου 1985 στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου: Άννα Κυριακού (Χορός), Ελένη Χαλκούση (Μίκα), Ντίνος Ηλιόπουλος (Συγγενής), Πόπη Παπαδάκη (Χορός). Πίσω: Θεανώ Ιωαννίδου (Χορός), Κάκια Παναγιώτου (Τιμόκλεια). Στο κέντρο: Ελένη Ζαφειρίου (Μανία). Δεξιά: Βίλμα Κύρου (Χορός), Τζόλλυ Γαρμπή (Κρίτυλλα).Συνεργάστηκε με το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν
Ελένη Χαλκούση: Η πορεία της και η γνωριμία με την Κοτοπούλη
Το 1935 – 1936 πήρε μέρος στις παραστάσεις: «Πλούτος» του Αριστοφάνη, «Ο κατά φαντασίαν ασθενής» του Μολιέρου, «Παντρολογήματα» του Νικολάι Γκόγκολ, «Όνειρο καλοκαιριάτικης νύχτας» του Ουίλιαμ Σαίξπηρ.
Το 1939 – 1941 στις παραστάσεις: «Ταξιδιώτης χωρίς αποσκευές» του Ζαν Ανούιγ, «Μια γυναίκα χωρίς σημασία» του Όσκαρ Ουάιλντ, «Αγριόπαπια» του Ερρίκου Ίψεν, «Τιτάνικ βαλς» του Θεόδωρου Μουσαντέσκου, «Άνθρωπος είμαι κι εγώ» του Νίκου Τσεκούρα, «Το ξύπνημα» του Αλέκου Λιδωρίκη, «Ένας φυλακισμένος» του Ζαν Ανούιγ, «Η Κυρία Μποβαρύ» του Γουσταύου Φλωμπέρ, «Ολυμπία» του Φραντς Μολνάρ.
Στη συνέχεια συνεργάσθηκε με τον θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη ως ηθοποιός, βοηθός σκηνοθέτου και καθηγήτρια της Δραματικής Σχολής «Μαρίκα Κοτοπούλη». Ήταν από τις καλλίτερες μαθήτριες της Κυβέλης και της Μαρίκας Κοτοπούλη. Συμμετείχε τότε σε πάμπολλες θεατρικές παραστάσεις με μεγάλη επιτυχία, ανάμεσά τους τα έργα: «Στέλλα Βιολάντη», «Έκτο πάτωμα», «Μαντάμ Μποβαρί», «Πολεμικά Παναθήναια».
Το 1945 προσελήφθη στο Εθνικό θέατρο όπου και διέπρεψε μέχρι το τέλος της καριέρας της συμμετέχοντας σε πάμπολλες θεατρικές παραστάσεις με μεγάλη επιτυχία. Ερμήνευσε πολυάριθμους ρόλους σε έργα του Ίψεν, του Σαίξπηρ, του Μολιέρου καθώς και στις κωμωδίες του Αριστοφάνη, «Εκκλησιάζουσες», «Σφήκες», «Πλούτος» και «Λυσιστράτη».Η τελευταία θεατρική της εμφάνιση ήταν το 1985, στις «Θεσμοφοριάζουσες», με το Μοντέρνο Θέατρο του Γιώργου Μεσσάλα.
Δίδαξε θέατρο σε διάφορες σχολές, μεταξύ τους: Η Σχολή του Τάκη Μουζενίδη και η Δραματική Σχολή του Εθνικού θεάτρου.
Ελένη Χαλκούση: Η καριέρα στη μικρή και μεγάλη οθόνη
Ταινίες: 24 ώρες ζωντοχήρα (1969), Τα 201 καναρίνια (1964), Σκάνδαλα στο νησί του έρωτα (1963), Φτωχαδάκια και λεφτάδες (1961), Ραντεβού στην Κέρκυρα (1960), Διακοπές στην Αίγινα (1958), Ματωμένα Χριστούγεννα (1951), Το δρομάκι του Παραδείσου (1943).
Τηλεόραση: Από το 1969 συμμετείχε σε τηλεοπτικές παραγωγές. Τελευταία της παρουσία ήταν στη σειρά «Οι έμποροι των Εθνών» το 1973.
Ελένη Χαλκούση: Η δημοσιογραφική ενασχόληση
Άρχισε τη δημοσιογραφική της ενασχόληση σχετικά με το θέατρο, με την παρότρυνση της Ελένης Βλάχου και συνεργάστηκε με τις εφημερίδες «Η Καθημερινή», «Μεσημβρινή», «Έθνος», «Ελευθεροτυπία» και «Απογευματινή».Υπήρξε εξαίρετη μεταφράστρια θεατρικών έργων, καλλιτεχνική χρονογράφος σε πολλές εφημερίδες και περιοδικά.Το βιβλίο της «Σαβουάρ βιβρ», μέχρι και σήμερα ανήκει στα ευπώλητα.
Μιλούσε γαλλικά και τουρκικά. Ήταν μόνιμος κάτοικος Αθηνών. Για την προσφορά της στην τέχνη τιμήθηκε με τον Χρυσό Σταυρό Ευποιΐας.
Ελένη Χαλκούση: Η τελευταία αυλαία
Λίγο πριν από τα 90 η Χαλκούση μπήκε σε γηροκομείο, με δική της απόφαση. Εκεί είχε την αγάπη και την καθημερινή φροντίδα από την ανιψιά της Βάνα Χαλκούση.Την Κυριακή 28 Μαρτίου του 1993 έκλεισε οριστικά η αυλαία. Ήταν 92 χρόνων. Την αποχαιρέτισαν στα Σπάτα μέλη της οικογένειάς της. Ανάμεσά τους ο εγγονός της Τζαννής Χαλκούσης, η μητέρα του Βάνα Χαλκούση, οι ανιψιές της Ρένα και Ξούλα Χαλκούση και η μητέρα τους Αγγελική Χαλκούση. Από τους συναδέλφους της ήταν εκεί ο σκηνογράφος Γιώργος Ανεμογιάννης, η Τατιάννα Βαρούτη – Μαμάκη, ο Αρτέμης Μάτσας και άλλοι.