Ένα από τα έθιμα, που τηρούμε την Καθαρά Δευτέρα, είναι η λαγάνα. Είναι το ψωμί που θα συνοδεύσει αυτή τη μέρα όλα τα σαρακοστιανά εδέσματα και που όλοι μας απολαμβάνουμε.
Επειδή, η τιμή της λαγάνας, έχει ανέβει στα ύψη, βρήκαμε μια εύκολη συνταγή για λαγάνα που δε χρειάζεται μίξερ από τον Γιάννο Βαλιάνο.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Λαγάνα: Το έθιμο της Καθαράς Δευτέρας
Σύμφωνα με το emvolos.gr, η λαγάνα είναι άζυμος άρτος, δηλαδή παρασκευάζεται χωρίς προζύμι. Το όνομα της προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό «λάγανον», που ήταν μια πλακωτή ζύμη από αλεύρι και νερό. Ο άζυμος άρτος χρησιμοποιήθηκε από τους Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της Εξόδου τους από την Αίγυπτο με την καθοδήγηση του Μωυσή.
Από τότε ο Μωσαϊκός Νόμος τον επέβαλε στους Ισραηλίτες για όλες τις ημέρες της εορτής του Πάσχα, μέχρι που ο Χριστός κατά την διάρκεια του τελευταίο του Πάσχα ευλόγησε τον ένζυμο άρτο. Το έθιμο της λαγάνας δεν άλλαξε σχεδόν καθόλου στο διάβα των αιώνων και καταναλώνεται κατά το έθιμο πάντα την Καθαρή Δευτέρα, που είναι η πρώτη μέρα της Σαρακοστής.
Το όνομα «Καθαρά» (Καθαρή Δευτέρα) προήλθε από μια συνήθεια που είχαν οι νοικοκυρές το πρωί της ημέρας αυτής, να καθαρίζουν σχολαστικά με αλισίβα δηλαδή ζεστό νερό και στάχτη όλα τα μαγειρικά σκεύη. Στη συνέχεια τα κρεμούσαν στη θέση τους όπου και παρέμεναν αχρησιμοποίητα μέχρι να λήξει η νηστεία της Σαρακοστής. Για τις νοικοκυρές ήταν η μέρα της κάθαρσης.
Λαγάνα: Υλικά
- 500 γρ αλεύρι για τσουρέκι ή σκληρό
- 1 φακελάκι ξηρή μαγιά (8 γρ)
- 30 γρ ελαιόλαδο
- 1 κ.γλ μέλι
- 10 γρ αλάτι
- 300 γρ νερό
Για άλειμμα
- 50 γρ νερό
- 1-2 κ.γλ αλάτι
- Σουσάμι
Λαγάνα: Εκτέλεση
- Σε ένα μπολ ρίχνουμε το νερό και μέσα διαλύουμε το μέλι. Προσθέτουμε την ξηρή μαγιά και ανακατεύουμε καλά να διαλυθεί και αυτή.
- Σε ένα άλλο μεγάλο μπολ ρίχνουμε το αλεύρι με το αλάτι και τα ανακατεύουμε καλά. Κάνουμε μια λακκούβα στο κέντρο και προσθέτουμε το μείγμα του νερού με την μαγιά. Ανακατεύουμε με το κουτάλι. Μόλις αρχίσει να σφίγγει και να δυσκολεύει η ζύμη στο πλάσιμο τότε ρίχνουμε το λάδι. Ξεκινάμε να το ρίχνουμε επάνω στο χέρι πρώτα και έπειτα αρχίζουμε να ζυμώνουμε.
- Ζυμώνουμε μέχρι να ξεκολλήσει η ζύμη από τα τοιχώματα και να πιει όλο το αλεύρι. Μόλις συμβεί αυτό, βγάζουμε την ζύμη από το μπολ και την ακουμπάμε στον πάγκο. Ζυμώνουμε παρά πολύ καλά για 7-8 λεπτά. Εάν χρειαστεί χτυπάμε και την ζύμη με δύναμη πάνω στον πάγκο. Θέλουμε να ζυμωθεί μέχρι να γίνει απαλή και λεία.
- Βάζουμε την ζύμη σε ένα μεγάλο, καλά λαδωμένο, μπολ και σκεπάζουμε καλά με μεμβράνη. Δεν πρέπει να παίρνει αέρα από πουθενά. Αφήνουμε για 2-3 ώρες να διπλασιαστεί ή και να τριπλασιαστεί σε όγκο. Εάν την αφήσετε σε ζεστό μέρος θα πάρει περίπου 1-2 ώρες. Έπειτα βγάζουμε την μεμβράνη και ξεφουσκώνουμε τη ζύμη φέρνοντας τα τοιχώματα προς το κέντρο. Βγάζουμε την ζύμη και την χωρίζουμε σε 2 μέρη. Έπειτα φέρνουμε τις ενώσεις από κάτω σε κάθε μπάλα ζύμης.
- Με τα χέρια μας ανοίγουμε και τις δυο μπάλες και τις ακουμπάμε σε μια λαμαρίνα με αντικολλητικό χαρτί. Μέσα σε ένα μπολ βάζουμε τα 50 γρ νερό και προσθέτουμε το αλάτι.
- Ανακατεύουμε για να διαλυθεί και αλείφουμε τις λαγάνες μας χρησιμοποιώντας ένα πινέλο. Πασπαλίζουμε με σουσάμι και αφήνουμε σε ζεστό μέρος άλλα 30 λεπτά για να διπλασιαστούν.
- Μόλις συμβεί αυτό, τις πατάμε με τα δάχτυλα μας για να κάνουμε τις χαρακτηριστικές λακούβες σε όλη την επιφάνεια. Εναλλακτικά πατάμε με ένα ξύλο.
- Ψήνουμε σε καλά προθερμασμένο φούρνο, στους 180 βαθμούς, για 30 λεπτά περίπου μέχρι να ροδίσουν και να ψηθούν και από κάτω. Μόλις τις βγάλουμε από τον φούρνο τις αφήνουμε σε σχάρα για να στεγνώσουν λίγο.
Καλή Σαρακοστή!
