Πριν 20 περίπου χρόνια η Ανάβρα ήταν απλά ένα απομακρυσμένο χωριό της Μαγνησίας, όπου λίγοι κάτοικοι και πολλά ζώα συμβίωναν σε ένα ερειπωμένο και εγκαταλελειμμένο από τους πάντες τόπο.
Λίγα χρόνια μετά, όχι μόνο κατάφερε να σταθεί όρθιο, αλλά και να γίνει το χωριό πρότυπο ανάπτυξης για όλη την Ευρώπη. Με ποσοστό ανεργίας στο μηδέν και με μέσο όρο ηλικίας τα 40 έτη, ο πληθυσμός διπλασιάστηκε.
Οι 700 κάτοικοι, όλοι τους κτηνοτρόφοι, απολαμβάνουν εισοδήματα από 30 έως 100 χιλιάδες ευρώ και μια ποιότητα ζωής που μπορεί να συγκριθεί μόνο με την πλούσια Ελβετία.
Κρατικά κανάλια κάθε ευρωπαϊκής χώρας, αλλά και επισκέπτες τόσο από την Ευρώπη όσο και από την Ελλάδα, έχουν επισκεφθεί το χωριό για να καταγράψουν και να «κλέψουν» το μυστικό της Ανάβρας ή έστω για να δουν ζωντανά αυτά που ακούν και διαβάζουν.
Οι υποδομές του υποδειγματικές: Το αιολικό πάρκο, που δίνει έσοδα 100.000 ευρώ ετησίως στην κοινότητα, τα τρία υπερσύγχρονα κτηνοτροφικά πάρκα που στεγάζουν το χειμώνα (όταν η Ανάβρα αποκλείεται από τα χιόνια) 25.000 ζώα, το πρότυπο σφαγείο που θυμίζει χειρουργείο, το διώροφο πάρκινγκ των 60 θέσεων, το γυμναστήριο με τα τελευταίας τεχνολογίας μηχανήματα, τα γήπεδα ποδοσφαίρου και μπάσκετ, το λαογραφικό μουσείο και φυσικά το περιβαλλοντικό-πολιτιστικό πάρκο, έκτασης 240 στρεμμάτων.
Η κοινωνική μέριμνα κατέχει πρώτιστη θέση: νηπιαγωγείο και δημοτικό του «κουτιού», αγροτικό ιατρείο (πάντοτε στελεχωμένο), δωρεάν στέγαση για τους δασκάλους και τους γιατρούς, «Βοήθεια στο σπίτι», σχεδιασμός για γηροκομείο, ακόμα και για πισίνα!
Ποιο είναι άραγε το μυστικό της επιτυχίας; Πώς μια μειονεκτική περιοχή κατάφερε το «θαύμα»;
Η μάχη με τη μιζέρια άρχισε στις αρχές της δεκαετίας του ’90, όταν τα ηνία της κοινότητας πήρε ο Δημήτρης Τσουκαλάς, ένας άνθρωπος που άφησε την Αθήνα για να γυρίσει στο χωριό του και να προσφέρει στη γενέτειρά του. Η κατάσταση που συνάντησε ήταν απελπιστική. Τα γελάδια, οι χοίροι και τα πρόβατα κυκλοφορούσαν ελεύθερα στο χωριό. Δεν υπήρχε πουθενά άσφαλτος. Το χειμώνα περπατούσες μέσα στη λάσπη, το καλοκαίρι η σκόνη σε έπνιγε.
«Προτεραιότητά μας ήταν η κατασκευή κτηνοτροφικών πάρκων, για να μπει τέλος στην αναρχία που επικρατούσε. Με φως, νερό και σωστή δόμηση, σταβλίζουν τα ζώα τους το χειμώνα. Τους υπόλοιπους μήνες βόσκουν ελεύθερα στα βουνά. Αυτός είναι και ο λόγος που το κρέας τους φημίζεται για την ξεχωριστή γεύση του. Η κτηνοτροφία είναι η πηγή των εισοδημάτων στην Ανάβρα», λέει ο πρόεδρος της κοινότητας.
Η Ανάβρα δεν βάσισε την ανάπτυξή της στο κράτος. Ήθελε έσοδα δικά της. Έτσι, ολοκλήρωσε το έργο του αιολικού πάρκου, με τις 20 ανεμογεννήτριες και ανάδοχο την ισπανική εταιρία Gamesa.
Το ρεύμα το αγοράζει η ΔΕΗ, ενώ η κοινότητα για τη χρήση του χώρου, που της ανήκει, εισπράττει έως και 100.000 ευρώ το χρόνο.
«Με την δημιουργία του αιολικού πάρκου, εξασφαλίσαμε για την κοινότητά μας ένα σημαντικό έσοδο και έτσι ξεκίνησε η οικολογική ανάπτυξη της περιοχής».
Σε μια καταπράσινη περιφραγμένη έκταση 240 στρεμμάτων μπορεί κανείς να επισκεφθεί τις πηγές του ποταμού Ενιπέα, παραπόταμου του Πηνειού.
Υπάρχουν πλακοστρωμένα μονοπάτια, γκαζόν, πλατάνια, παιδικές χαρές, τουαλέτες, ξύλινα τραπέζια και παγκάκια, πέτρινες βρυσούλες, ξύλινα γεφυράκια, μόνιμο καταφύγιο θηραμάτων με λαγούς και ελάφια, κέντρο ενημέρωσης, μαντάνια, δριστέλες, νερόμυλοι, εκκλησάκια, υπαίθριο θεατράκι κλπ.
Το μυστικό της επιτυχίας της Ανάβρας είναι ο τρόπος αυτοδιοίκησής της και το αποκαλύπτει μόλις με πέντε λέξεις ο κ. Τσουκαλάς «Ενθουσιασμό, όραμα, κέφι, μεράκι, αγάπη, πίστη».
Η Ανάβρα έγινε γνωστή στην Ευρώπη για δύο λόγος. Ο πρώτος λόγος για την ανάπτυξη που παρουσίασε. Επί δέκα χρόνια ήταν στις πρώτες θέσεις μεταξύ όλων των ΟΤΑ στην Ελλάδα και στην τρίτη θέση από τις ευρωπαϊκές χώρες του Νότου. (Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία και Ελλάδα).
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι επιχείρησε και έκανε έργα φιλικά προς το περιβάλλον. Μια μικρή κοινότητα ορεινή έχει ήδη εδώ και 11 χρόνια αιολικό πάρκο και σε εξέλιξη βρίσκονται άλλα δύο.
Ένα περιβαλλοντικό-πολιτισμικό πάρκο, από τα καλύτερα στην Ελλάδα, Μόνιμο καταφύγιο θηραμάτων και μια μελέτη τηλεθέρμανσης, η οποία δεν ολοκληρώθηκε, τουλάχιστον από τον κ. Τσουκαλά, μετά την συνένωση με το Δήμο Αλμυρού.
Τα τελευταία χρόνια, με πρωτοβουλία του κου Τσουκαλά, συστάθηκε η εθελοντική οργάνωση Ανάβρα-Ζω που στηρίζεται αποκλειστικά σε εθελοντές, χορηγούς, δωρεές, κληρονομιές κλπ.
Βασικοί της σκοποί είναι η προστασία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της Ανάβρας σύμφωνα με τις αρχές της αειφορίας, η καλλιέργεια οικολογικής συνείδησης και ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης σε περιβαλλοντικά ζητήματα και η διαφύλαξη της πολιτισμικής κληρονομιάς του τόπου.
