Σε απόσταση λίγων μόνο ωρών από Αθήνα και Θεσσαλονίκη βρίσκεται η ορεινή Φωκίδα, ένας τόπος άγριας ομορφιάς, αλλά παράλληλα τόσο ζεστός και φιλόξενος.
Το πρωτόγνωρο περιβάλλον της παρθένας φύσης που συνθέτουν – μεταξύ άλλων – οι οροσειρές της Οίτης, της Γκιώνας και των Βαρδουσίων, η τεχνητή λίμνη του Μόρνου και οι αμέτρητοι παραπόταμοι της, οι καταρράκτες και τα τρεχούμενα γάργαρα νερά που σίγουρα θα σας εντυπωσιάσουν και θα σας καταπλήξουν.
Αρκετοί την παρομοιάζουν με την… Ελβετία της Ελλάδας και δεν έχουν και άδικο. Η Ορεινή Φωκίδα, «πνιγμένη» στο πράσινο, στην σκιά της γλυκιάς Οίτης, της περήφανης Γκιώνας και του «Μεγίστου Όρους» Βαρδούσια, δεν έχει σε τίποτα να ζηλέψει την πολυδιαφημισμένη χώρα.
Γραφικά χωριουδάκια, καταπράσινες – θαρρείς ψεύτικες- πλαγιές, ρεματιές με γάργαρα νερά, ελατοδάση μέχρι εκεί που βλέπει το μάτι και διαρκώς αναπτυσσόμενες παροχές υπηρεσιών, κατατάσσουν την Ορεινή Φωκίδα σε μία από τις ταχύτερα ανεπτυγμένες «τουριστικές» περιοχές.
Αν ερχόμαστε από Θεσσαλονίκη μετά τη Λαμία στρίβουμε δεξιά, νοτιοδυτικά, και ακολουθούμε την εθνική οδό προς Δελφούς, περνάμε τις στροφές του Μπράλου και αφού κατηφορίσουμε με κατεύθυνση τη Γραβιά, στρίβουμε και πάλι δεξιά προς το χωριό Παύλιανη. Αν ερχόμαστε από Αθήνα είναι πιο σύντομα (και πιο όμορφα) να ακολουθήσουμε τη διαδρομή από Λιβαδειά προς Αμφίκλεια και μετά, επίσης προς Παύλιανη, το κεφαλοχώρι αυτό που βρίσκεται στις νότιες υπώρειες της Οίτης. Από την Παύλιανη σε 5,5 χλμ. συναντάμε τη διασταύρωση που πηγαίνει αριστερά προς Καλοσκοπή, εμείς πηγαίνουμε δεξιά, σε ένα χλμ. περνάμε από τον Πανουργιά και σε έξι χλμ. από τη Στρόμη και τον όμορφο καταρράκτη της Κρέμασης, έχοντας στα αριστερά μας, στα νότια, τον στιβαρό όγκο της επίσης αλπικής Γκιώνας.
Έξι ακόμη χιλιόμετρα και κατηφορίζουμε προς τον ποταμό Μόρνο (του οποίου το νερό πίνουν οι Αθηναίοι), περνάμε τη γέφυρα, σε τέσσερα χλμ. περνάμε από την Κάτω Μουσουνίτσα και σε επιπλέον πέντε χιλιόμετρα φθάνουμε στην Άνω Μουσουνίτσα ή Αθανάσιο Διάκο πλέον, ένα γραφικό ορεινό χωριό που βρίσκεται σκαρφαλωμένο στους πρόποδες των Βαρδουσίων μέσα σε πυκνό δάσος από έλατα, πλατάνια, καστανιές και βελανιδιές.
Στην είσοδο του χωριού δεσπόζει η ταμπέλα «ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΙΑΚΟΣ» γενέτειρα του αγωνιστή. Περνάμε το μικρό γεφυράκι και φτάνουμε στην παραδοσιακή πλακόστρωτη πλατεία σε υψόμετρο 1.100 μέτρων. Η πρώτη εικόνα που σε εντυπωσιάζει είναι οι δύο επιβλητικοί υπεραιωνόβιοι πλάτανοι – 300 και πλέον ετών – από τους οποίους πηγάζει τρεχούμενο κρυστάλλινο νερό.
Στην πλατεία δεσπόζει επιβλητικά ο ανδριάντας του ήρωα Αθανάσιου Διάκου που τοποθετήθηκε εκεί από τον Πλαστήρα το 1922 προς τιμήν της επετείου των 100 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, καθότι το χωριό θεωρείται η γενέτειρά του. Η ονομασία του χωριού μέχρι το 1959 ήταν Άνω Μουσουνίτσα. Καθώς η ιστορία βεβαιώνει και η λαϊκή παράδοση συνηγορεί, εδώ γεννήθηκε ο ένδοξος ήρωας της Επανάστασης Αθανάσιος Διάκος και αυτός ήταν και ο λόγος της μετονομασίας του από το επίσημο κράτος, ενώ επίσης από το 2009 λειτουργεί στο χωριό, προς τιμή του, το Μουσείο Αθανασίου Διάκου. Πλάι του, η εκκλησία της Μεταμόρφωση του Σωτήρα, χτισμένη το 1872, (στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν συνολικά 11 ξωκλήσια) πεντακάθαρη και προσεγμένη με εντυπωσιακά βιτρό, κατανυκτική και γαλήνια.
Το χωριό έχει περίπου 600 πετρόχριστα σπίτια στον πάνω και κάτω μαχαλά (γειτονιά). Οι εγγεγραμμένοι κάτοικοι στους εκλογικούς καταλόγους είναι 518 και το καλοκαίρι το χωριό σφύζει από ζωή από ντόπιους και θερινούς παραθεριστές. Το χειμώνα όταν τα κοπάδια φύγουν για ασφάλεια στα χειμαδιά οι μόνιμοι λιγοστεύουν στα περίπου 15 άτομα αλλά με πλήθος επισκεπτών τα Σαββατοκύριακα μιας και το χωριό διαθέτει υποδομή διαμονής, ενός ξενοδοχείου και τριών ξενώνων.
Στην πλατεία οι τρεις ταβέρνες σερβίρουν ψητά σούβλας και τοπικά εδέσματα, ενώ στο «ΟΡΕΙΝΟΝ ΠΑΝΤΟΠΩΛΕΙΟΝ» θα βρείτε εκτός από είδη παντοπωλείου, χάρτες και βιβλία της περιοχής, παραδοσιακά τοπικά προϊόντα κ.λ.π. Στο χωριό διοργανώνεται το τελευταίο ΣΚ του Ιουλίου – από την Αδελφότητα Αθανασίου Διάκου – διήμερες εκδηλώσεις με την ονομασία «Διάκεια» προς τιμήν του ένδοξου τέκνου του χωριού.
Στα πλαίσια των διήμερων εκδηλώσεων περιλαμβάνονται διαλέξεις, αγώνες ορεινού τρεξίματος, ποδηλασίας και διάφορα πολιτιστικά δρώμενα στην πλατεία του χωριού, ενώ κατά παράδοση την Κυριακή διοργανώνεται και τοπικό πανηγύρι. Πανηγύρι επίσης συνηθίζεται να γίνεται στην πλατεία την 6η Αυγούστου ημέρα εορτασμού της εκκλησίας της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα.
Παράλληλα την καλοκαιρινή περίοδο διοργανώνονται θεατρικές παραστάσεις και άλλες εκδηλώσεις πολιτιστικού και ποικίλου ενδιαφέροντος συνυφασμένες πάντοτε με την μορφολογία και φυσιολογία του χωριού. Για συνεχή πληροφόρηση μπορείτε να βρίσκετε πληροφορίες στο σύνδεσμο www.athanasiosdiakos.gr της Αδελφότητας.
Πολλές οι εικόνες, γρήγορες ματιές ολόγυρα να μη χαθεί τίποτα από την ιδιαίτερη γοητεία της βουνίσιας φύσης, η οποία παρουσιάζει έντονο ορειβατικό ενδιαφέρον λόγω των υψομετρικών διαφορών αλλά και της δυσκολίας της, σε πολλά σημεία.
Από εδώ περνά και το ευρωπαϊκό μονοπάτι μεγάλων διαδρομών Ε4. Η κύρια ανάβαση στα Βαρδούσια γίνεται από το χωριό όπου ξεκινά μονοπάτι που βγάζει αριστερά από το ύψωμα του Προφήτη Ηλία και καταλήγει στο διάσελο Σταυρός (3 περίπου ώρες). Υπάρχει βέβαια και οδικός δρόμος (χωματόδρομος) που καταλήγει στο σημείο αυτό και μάλιστα φθάνει και στα καταφύγια. Η πορεία μέχρι το διάσελο είναι αρκετά εύκολη και από το διάσελο βλέπεις σχεδόν όλον τον όγκο του βουνού μια και στο σημείο αυτό ξεκινούν τα λιβάδια της Μουσουνίτσας που τα όρια τους φθάνουν ως τα καταφύγια.
Αν τώρα από το διάσελο ακολουθήσουμε νότια πορεία περπατώντας στο λιβάδι και περίπου σε μια ώρα φθάνουμε στα δύο καταφύγια του βουνού. Από το ύψος του δεύτερου καταφυγίου ακριβώς ανατολικά του ξεκινάει το μονοπάτι που θα σε βγάλει πάνω στο βουνό. Η αρχή του μονοπατιού είναι οροθετημένη. Το μονοπάτι σκαρφαλώνει μια σάρα και καταλήγει στο πέρασμα Πόρτες (1 ώρα περίπου μ’ έντονη ανηφόρα). Μπροστά σου βρίσκεται ο Μέγας Κάμπος, ένα λιβάδι που σε οδηγεί σε τρεις κορφές. Περίπου σε μισή ώρα από το σημείο αυτό καταλήγεις στην κορφή Κόρακα.
Και αν θες κοντινές διαδρομές; Πρώτη στάση, Προφήτης Ηλίας. Εκεί βρίσκεται και η κεντρική πηγή του Μόρνου που καταλήγει στη λίμνη και μετά φυσικά στα σπίτια μας. Mην παραλείψετε μια βόλτα κάτω στο ποτάμι (στην πλατεία υπάρχει σχετική σήμανση) όπου θα βρεθείτε σ’ ένα κατάφυτο «ελβετικό» τοπίο με τρεχούμενα νερά, που προσφέρεται για ξεκούραση και αναζωογόνηση. Γεφύρι Νταούτι με μικρή και μεγάλη διαδρομή δίπλα στο ποτάμι, Χωριό Πυρά (1,660 μέτρα υψόμετρο) όπου εκεί σύμφωνα με την μυθολογία άναψε μεγάλη φωτιά ο Ηρακλής για να γλιτώσει από τον δηλητηριασμένο χιτώνα του Νέσσου, Μαύρο Λιθάρι, και τελευταία στάση στο Λιδορίκι και το φράγμα του Μόρνου.
Τέλος, αξίζει η επίσκεψη στο Μεταλλευτικό πάρκο Φωκίδας – Vagonetto – και την στοά 850, μια σπουδαία γεωλογική ξενάγηση για τον βωξίτη, ενδιαφέρουσα για μεγάλους και παιδιά. Για την επιστροφή σας μπορείτε να ακολουθήσετε την αντίστροφη πορεία ή εναλλακτικά να κατευθυνθείτε μέσω Λιδορικίου, Άμφισσας, Δελφών και Αράχοβας.
Σ’ αυτή τη περίπτωση θα έχετε την ευκαιρία να επισκεφθείτε το μοναδικό για την Ελλάδα αναρριχητικό κέντρο που υπόσχεται extreme αναβάσεις στην κορυφή της Γκιώνας σε βράχο με κλίση αρνητική και ύψος 1500 μέτρων, για τους πιο τολμηρούς η Ζωοδόχος Πηγή, εκκλησία φτιαγμένη μέσα σε σπήλαιο, να θαυμάσετε τη λίμνη του Μόρνου, τον φημισμένο ελαιώνα της Άμφισσας και φυσικά τους πασίγνωστους Δελφούς και την πανέμορφη Αράχοβα.
Αξίζει να πάμε γιατί:
Η περιοχή είναι παράδεισος! Οι φυσικές ομορφιές προσφέρονται απλόχερα. Ιδανικό μέρος για ησυχία, ηρεμία και απόλυτη ελευθερία. Το «χρυσό τρίγωνο» που σχηματίζουν η Οίτη, τα Βαρδούσια και η Γκιώνα είναι μια από τις ωραιότερες περιοχές της πατρίδας μας και αποτέλεσε στην πρόσφατη ιστορία μας (1821, εθνική αντίσταση) ένα από τα σημαντικότερα κέντρα αντίστασης και επιβίωσης του ελληνισμού.
Υπάρχουν πολλές διαδρομές και ορειβατικά μονοπάτια αν κάποιος έχει προετοιμαστεί κατάλληλα για πεζοπορία. Κάτι προσπαθείς να κατακτήσεις στον Αθανάσιο Διάκο, έχοντας την αίσθηση ότι η περιοχή αυτή κρύβει και κρύβεται με μαεστρία. Εικόνα πραγματικά «Αλπική» με τα έλατα να φτάνουν όσο φτάνει το μάτι.
Θα βρούμε καλό – ποιοτικό φαγητό και παραδοσιακούς μεζέδες και παραδοσιακά τοπικά προϊόντα.
Μας άρεσε γιατί νιώσαμε οικεία, συναντήσαμε απλούς και χαμογελαστούς ανθρώπους. Τους ξεχωρίσαμε για την απλότητα, τη φιλοξενία και την αγάπη στον τόπο τους. Σημείο συνάντησης για μικρούς και μεγάλους η πλατεία. Από εδώ ξεκινούν και τελειώνουν όλα για ντόπιους και μη. Όλα εδώ, η Εκκλησία, ο Αθανάσιος Διάκος, τραπεζάκια έξω, παρέες μικρών και μεγάλων, φαγητό, καφές, τρεχούμενο νερό, ντόπιο παγωτό, αυτή η απερίγραπτη δροσιά το κατακαλόκαιρο και μια περίεργη αίσθηση χαράς και ευγνωμοσύνης προς τον Δημιουργό, που σου γεννάει αυτός ο τόπος. Και πως να μην αισθάνεσαι έτσι όταν βρίσκεσαι σε υψόμετρο 1100 μέτρων στη σκιά των Βαρδουσίων, με θέα τη Γκιώνα και την Οίτη.
ΠΗΓΗ iefimerida
