Μία από τις πιο πολυσύχναστες και σύγχρονες περιοχές της Κωνσταντινούπολης, η Kadikoy ή Χαλκηδόνα, έχει ρίζες οι οποίες ανατρέχουν στα βάθη της ιστορίας.
Επιβεβαιώνεται η Προφητεία
Ιδρυμένη το 675 π.Χ., η περιοχή κατοικήθηκε για πρώτη φορά από Φοίνικες, οι οποίοι δημιούργησαν μια ακμάζουσα εμπορική αποικία γύρω στο 1.000 π.Χ., με την ονομασία Harhadon, στη σημερινή περιοχή Φικίρ Τεπέ.
Ο ισχυρός οικισμός εκτεινόταν κατά μήκος της ακτής και αποτελούσε ένα βασίλειο που έφτανε μέχρι τη Νικομήδεια (Ιζμίτ).
Αργότερα, έφτασαν στην περιοχή Έλληνες άποικοι από τα Μέγαρα Αττικής και έχτισαν μια νέα πόλη, την οποία ονόμασαν Χαλκηδόνα (την πόλη του Χαλκού). Πατρίδα του περίφημου ναού του Απόλλωνα, η Χαλκηδόνα εξελίχθηκε σε σημαντικό θρησκευτικό και πολιτιστικό κέντρο.
Εν τω μεταξύ, το λιβάδι της διπλανής πόλης Χαϊντάρ Πασά, λειτουργούσε ως στάδιο ιππικών αγώνων.
Χαλκηδόνα: Η προφητεία πίσω από το όνομα
Σύμφωνα με την μυθολογική παράδοση, τον έβδομο αιώνα π.Χ., ο Βύζας, γιος του βασιλιά των Μεγάρων, πήγε στο μαντείο για να αποφασίσει πού να ιδρύσει τη νέα του αποικία. Ο μάντης τον καθοδήγησε σε μια πόλη “απέναντι από την πατρίδα των τυφλών”.
Όπως όλες οι προφητείες, έτσι και ο χρησμός αυτός, ερμηνεύεται με διαφορετικούς τρόπους.
Ετυμολογικά, το όνομα προέρχεται από τη λέξη “Χαλκός” και “οδόντας”, δηλαδή, “Χάλκινο δόντι”, ή “Πόλη του Χαλκού’.
Με το πέρασμα του χρόνου, η ετυμολογία του τοπωνυμίου χάθηκε στην μετάφραση και η πόλη έγινε γνωστή ως “η πόλη των τυφλών”.
Ο ιστορικός Ηρόδοτος, προτείνει μια άλλη ερμηνεία. Όταν ο Βύζαντας είδε πέρα από τον Βόσπορο, από το Σαραϊμπουρνού, είδε πως, είχε κατοικηθεί η Χαλκηδόνα, η οποία βρισκόταν σε λιγότερο στρατηγική θέση σε σχέση με την άλλη πλευρά και σχολίασε πως,
“Πρέπει να είναι τυφλοί για να επιλέξουν αυτό το σημείο”, καθιερώνοντας τον χαρακτηρισμό “η γη των τυφλών” για τη Χαλκηδόνα.
Αποκαλύπτοντας την αρχαία πόλη της Χαλκηδόνας
Οι συστηματικές ανασκαφές στην περιοχή ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 2018, με την εγκατάσταση του τραίνου υψηλής ταχύτητας στη σιδηροδρομική γραμμή.
Στη διάρκεια των εργασιών, ανακαλύφθηκαν αρχαία ερείπια, με αποτέλεσμα τον άμεσο χαρακτηρισμό της περιοχής σε προστατευόμενο αρχαιολογικό χώρο.
Τα ευρήματα των ανασκαφών αυτών, αποδείχθηκαν καθοριστικής σημασίας για την κατανόηση του αρχαίου παρελθόντος της Κωνσταντινούπολης.
Μία από τις πιο σημαντικές ανασκαφές, είναι τα ευρήματα της πρώιμης βυζαντινής περιόδου, μεταξύ των οποίων ένα σύμπλεγμα λουτρών – αναπόσπαστο στοιχείο μιας πόλης – λιμάνι που φιλοξενούσε ταλαιπωρημένους ταξιδιώτες από τη θάλασσα.
Το εύρημα, ταιριάζει με την αναγνώριση της περιοχής ως το δυτικό λιμάνι της αρχαίας Χαλκηδόνας.
Το Χαϊντάρ Πασάν, ένα από τα δύο γνωστά λιμάνια της Χαλκηδόνας, κάποτε δεχόταν πλοία που έφταναν από την ενδοχώρα της σημερινής Sogutlucesme. Το δεύτερο μεγάλο λιμάνι, βρισκόταν στις εκβολές του ποταμού Kurbagalidere.
Η χαμένη εκκλησία της Αγίας Βάσσας
Ένα από τα πιο συναρπαστικά ευρήματα, είναι η εκκλησία της Αγίας Βάσσας. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, η Αγία Βάσσα ήταν μια πλούσια γυναίκα που ασπάστηκε τον Χριστιανισμό κατά τη Ρωμαϊκή, ειδωλολατρική περίοδο.
Κατά τη διάρκεια μίας γιορτής του θεού Απόλλωνα, ειδωλολάτρες την έκαψαν ζωντανή ενώ αργότερα, αγιοποιήθηκε.
Η εκκλησία που χτίστηκε προς τιμήν της, είχε ένα υπόγειο, έναν θολωτό υπόγειο ταφικό θάλαμο, όπου βρέθηκαν πολλοί σκελετοί, ο ένας επάνω στον άλλον.
Το 2019, ανακαλύφθηκε ένας ακόμη τομέας της αρχαίας Βυζαντινής λεωφόρου, κοντά στη Χαϊντάρ Πασά, κοντά μία κενή έκταση πίσω από το εμπορικό κέντρο Nautilus, στη Χαλκηδόνα.
Ο δρόμος της πρώιμης βυζαντινής περιόδου, πλάτους περίπου 5 – 6 μέτρων, ήταν περιστοιχισμένος από καταστήματα, υποδηλώνοντας πως, η εμπορική συνέχεια της περιοχής ανατρέχει πάνω από μια χιλιετία στο παρελθόν.
Ανακαλύφθηκαν επίσης κίονες, κιονόκρανα και βάσεις, στοιχεία που αναδεικνύουν την προηγμένη αρχιτεκτονική της αρχαίας αυτής αγοράς.
Ο προϊστορικός οικισμός Φικίρ Τεπέ ανάγει την ιστορία της Χαλκηδόνας 8.500 χρόνια στο παρελθόν
Τα αρχαιολογικά ευρήματα στο Φικίρ Τεπέ, ανάγουν την ιστορία της Χαλκηδόνας στη Νεολιθική περίοδο, σχεδόν 8.500 χρόνια στο παρελθόν.
Απλά καλύβια, πρώιμα εργαλεία και στοιχεία αγροτικής δραστηριότητας, υποδηλώνουν ένα εδραιωμένο τρόπο ζωής και προσφέρουν στοιχεία για τους πρώτους κατοίκους της περιοχής.
