Είναι αδιαμφισβήτητα το πιο μυστηριώδες χαμόγελο στον κόσμο και τώρα μία νέα έρευνα φιλοδοξεί να αποκαλύψει τον λόγο που αυτό το διάσημο μειδίαμα είναι τόσο ξεχωριστό.
Ο λόγος βέβαια για τη Μόνα Λίζα του Λεονάρντο ντα Βίντσι που έχει απασχολήσει αμέτρητους ειδικούς στο πέρασμα των χρόνων. Ωστόσο, δεν πρόκειται για το μοναδικό χαμόγελο που τους έχει τραβήξει την προσοχή.
Εξίσου αινιγματικό και ιδιαίτερο φαίνεται πως είναι και εκείνο της Λα Μπέλα Πρινσιπέσα. Πρόκειται για έναν πίνακα που ο ιδιοφυής καλλιτέχνης και εφευρέτης δημιούργησε πριν τη Μόνα Λίζα, στα τέλη του 15ου αιώνα. Σε αυτόν, οι ερευνητές εντόπισαν ένα έξυπνο κόλπο, το οποίο χρησιμοποιούσε ο ντα Βίντσι για να «μαγέψει» τον θεατή.
Αριστερά η Mona Lisa και δεξιά η La Bella Principessa
Αναμιγνύοντας σκόπιμα διάφορα χρώματα έτσι ώστε να εκμεταλλευτεί την περιφερειακή μας όραση κατάφερε κάτι μοναδικό: το σχήμα του στόματος να αλλάζει ανάλογα από ποια οπτική γωνία το βλέπει κάποιος!
Σύμφωνα με την έρευνα των Πανεπιστημίων Sheffield Hallam και Sunderland , η οποία δημοσιεύθηκε στο Vision Research, εάν κάποιος κοιτάξει σε ευθεία γραμμή το στόμα, τότε αυτό δείχνει σαν να έχει κατεύθυνση προς τα κάτω.
Εάν όμως το βλέμμα «περιπλανηθεί» σε άλλα σημεία του προσώπου, τότε το στόμα δείχνει σαν να παίρνει κατεύθυνση προς το πάνω. Έτσι δημιουργείται ένα χαμόγελο που μπορεί κάποιος να αντιληφθεί μόνο όταν δεν το κοιτάει απευθείας.
Το ίδιο, όπως τονίζουν οι ερευνητές Alessandro Soranzo και Michelle Newberry συμβαίνει και με τη Μόνα Λίζα.
Η τεχνική αυτή ονομάζεται σφουμάτο (sfumato) και έχει εντοπιστεί και στους δύο πίνακες.
Πρόκειται για μία τεχνική που έχουν χρησιμοποιήσει και άλλοι ζωγράφοι, αλλά κανένας τόσο εξαιρετικά όσο ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, όπως γράφουν οι δύο ερευνητές: «Καθώς το χαμόγελο εξαφανίζεται μόλις ο θεατής προσπαθήσει να το δει, ονομάσαμε αυτή την οπτική ψευδαίσθηση το “άθικτο χαμόγελο”.»
Για να διαπιστώσουν το κατά πόσο αυτή τους η θεωρία είχε βάση, οι ερευνητές έβαλαν διάφορα άτομα να δουν τους πίνακες είτε από απόσταση είτε με θολή εικόνα. Όσοι συμμετείχαν συμφώνησαν ότι και οι δύο κυρίες στους πίνακες έδειχναν περισσότερο χαρούμενες από μακριά.
Στη συνέχεια παρουσίασαν στους συμμετέχοντες τους πίνακες με μαύρα ορθογώνια επάνω στα μάτια ή το στόμα ή και στα δύο ταυτόχρονα. Έτσι μπόρεσαν να διαπιστώσουν ότι η αλλαγή στην έκφραση προκαλείται μόνο από το πώς είναι ζωγραφισμένο το στόμα.
Όπως δηλώνει ο Soranzo στο Discovery, τίποτα δεν είναι τυχαίο, αφού ο ντα Βίντσι χρησιμοποίησε αρχικά την τεχνική στην Πρινσιπέσα και μετά στη Μόνα Λίζα με μοναδικό του στόχο να πετύχει αυτή την ψευδαίσθηση.
[πηγή]
