Στην Παναγία Σουμελά στο Βέρμιο θα τιμήσουν φέτος την Κοίμηση της Θεοτόκου τα μέλη της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων, εκεί όπου φυλάσσονται οι αναμνήσεις των ξεριζωμένων Eλλήνων.
Η ιστορία των ιερών κειμηλίων, που κρυφά κατάφεραν να φέρουν οι Πόντιοι στην Ελλάδα, μαρτυρεί τους διωγμούς και το αδικοχαμένο αίμα χιλιάδων ανθρώπων που δεν είχαν τη δύναμη να φύγουν και να αφήσουν πίσω τις οικογένειές τους, τα σπίτια τους, την πίστη τους.
Οι εκκλησίες και τα μοναστήρια του Πόντου λεηλατήθηκαν και καταστράφηκαν από τη βάρβαρη συμπεριφορά των Nεοτούρκων. Μουσουλμανικές ομάδες λήστευαν από τα μοναστήρια όλα τα πολύτιμα αντικείμενα και τα ιερά σκεύη, ενώ στη συνέχεια άναβαν φωτιά και τα έκαιγαν ώστε να χαθεί κάθε ίχνος των εγκλημάτων τους, αλλά και να ικανοποιήσουν έτσι το μίσος τους απέναντι στους Έλληνες.
Μοναχοί και μοναχές, βιώνοντας την τουρκική βαρβαρότητα, προσπαθούσαν με όση δύναμη διέθεταν να υπομείνουν τα βασανιστήρια και με ψυχικό σθένος προστάτευαν τα ιερά σκεύη, σώζοντας έτσι την ιστορία, τις παραδόσεις και την πίστη.
Τα έκρυψαν
Το 1923 μοναχοί της Ιεράς Μονής Παναγίας Σουμελά στην Τραπεζούντα, σε μια προσπάθεια διάσωσης των ιστορικών κειμηλίων, έκρυψαν μέσα στο παρεκκλήσι της Aγίας Bαρβάρας την εικόνα της Παναγίας, το Ευαγγέλιο του οσίου Xριστοφόρου και τον Σταυρό του αυτοκράτορα της Tραπεζούντας Mανουήλ Kομνηνού.
Το 1930 ο Τούρκος πρωθυπουργός δέχτηκε να πάει μία αντιπροσωπία και να παραλάβει τα ιερά κειμήλια που αποτελούν μέχρι σήμερα σύμβολα Ορθοδοξίας και Ελληνισμού του Πόντου. Τότε ο μοναχός Aμβρόσιος Σουμελιώτης, προϊστάμενος στην εκκλησία του Aγίου Θεράποντα της Tούμπας στη Θεσσαλονίκη, πήγε στην Τραπεζούντα στις 14 Οκτωβρίου και λίγες μέρες μετά επέστρεψε όχι μόνο με τα ιερά κειμήλια, αλλά και με τον Πόντο, όπως είχε γράψει τότε ο Λεωνίδας Iασωνίδης, υπουργός Προνοίας της κυβέρνησης του Eλευθερίου Bενιζέλου: «Eν Eλλάδι υπήρχαν οι Πόντιοι, αλλά δεν υπήρχεν ο Πόντος. Mε την εικόνα της Παναγίας Σουμελά ήλθε και ο Πόντος».
Στην αρχή φιλοξενήθηκαν στο Βυζαντινό Mουσείο της Aθήνας, ενώ το 1951, με τη θεμελίωση της Νέας Παναγίας Σουμελά στη Βέροια, η καρδιά του Πόντου άρχισε πάλι να χτυπά. Η εικόνα, ο Τίμιος Σταυρός και το Ευαγγέλιο μεταφέρθηκαν στο Βέρμιο, όπου φυλάσσονται μέχρι σήμερα.
• Στην εικόνα της Θεοτόκου διακρίνονται μόνο τα διαγράμματα της Θεοτόκου και του μικρού Ιησού. Αυτά τονίζονται εντονότερα από την ασημένια και χρυσωμένη θήκη που τα περιβάλλει με εικόνες, επιγραφές και πολύτιμες πέτρες, που ανάγεται στο 1700, με στέμμα ανεξάρτητο από την εικόνα. Επάνω υπάρχει τυπωμένη η επιγραφή: «ΜΗΤΗΡ ΘΕΟΥ ΣΟΥΜΕΛΙΩΤΙΣΑ» και κάτω «ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΑΓΑΘΗ ΤΑΣ ΑΓΙΑΣ ΣΟΥ ΧΕΙΡΑΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΥΙΟΝ ΣΟΥ ΑΡΟΝ ΦΙΛΟΨΙΧΟΝ ΤΩΝ ΠΛΑΣΤΗΝ ΟΙΚΤΗΡΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΔΟΥΛΟΥΣ ΣΟΥ ΕΥ-ΣΤΑΘΙΟΥ ΚΑΙ ΕΛΕΝΗΣ Κ(ΑΙ) ΤΩΝ ΤΕΚΝΩΝ ΜΙΧΑΛΙ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 1700». Το στέμμα έχει τυπωμένες διακοσμήσεις λουλουδιών και τα πλαϊνά έχουν τις ίδιες διακοσμήσεις και την επιγραφή: «ΔΕΗΣΙΣ ΜΑΡΙΑΣ ΔΟΜΝΑΣ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΒΟΕΒΟΝΔΑ ΜΑΡΙΑΣ ΚΑΣΑΝΔΡΑΣ ΜΠΑΛΑΣΑΣ ΙΩ(ΑΝΝΟΥ) ΕΛΕΝΗΣ». Η εικόνα και η επίχρυση αργυρή της θήκη, το «καμίσ’», το πουκάμισό της δηλαδή, έχουν περιβληθεί από ξύλινη θήκη.
• Ο Τίμιος Σταυρός ήταν κτήμα του Αυτοκρατορικού Θησαυροφυλακίου του αυτοκράτορα της Τραπεζούντας Εμμανουήλ Γ΄ του Μεγαλοκομνηνού. Το 1390 μ.Χ. τον προσέφερε ως δώρο και ευλογία στην Ιερά Μονή της Παναγίας του όρους Μελά του Πόντου. Από το 1390 έως το 1923 διά αυτού ευλογούν οι πατέρες τα πάντα. Με τον ξεριζωμό των Ελλήνων του Πόντου τάφηκε μαζί με τα άλλα δύο κειμήλια. Το ύψος του σταυρού είναι 22,5 εκ. και το πλάτος του 8 εκ. Οι κεραίες του σταυρού πλην της λαβής περιέχουν Τίμιο Ξύλο.
• Το Ευαγγέλιο του οσίου Χριστοφόρου είναι μία χειρόγραφη αντιγραφή των τεσσάρων ευαγγελίων και αποτελεί θαύμα της Υπεραγίας Θεοτόκου, το οποίο επιτελέσθηκε επί του οσίου Χριστοφόρου, του τρίτου κτήτορα της Ιεράς Μονής Παναγίας Σουμελά του Πόντου. Μετά τη δεύτερη ερήμωση του μοναστηριού η Παναγία εμφανίστηκε στον Χριστόφορο και του ζήτησε να αναλάβει την ηγουμενία. Εκείνος δίστασε, διότι θεωρούσε ότι δεν θα μπορούσε να αντεπεξέλθει στα καθήκοντά του, αφού δεν ήταν μορφωμένος και δεν ήξερε γράμματα. Η Παναγία τον διαβεβαίωσε ότι με την παρέμβασή της θα δώσει λύση σε αυτό το ζήτημα. Ως εκ θαύματος ο όσιος έμαθε γραφή και ανάγνωση και ανέλαβε την ηγουμενία. Απόδειξη αυτού του θαύματος είναι το χειρόγραφο ιερό Ευαγγέλιο. Πρόκειται για ένα περγαμηνό χειρόγραφο κείμενο του 7ου αιώνα (περίπου 690 μ.Χ.).
Φέτος, ύστερα από την προκλητική συμπεριφορά του Τούρκου προέδρου να μετατρέψει την Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη σε μουσουλμανικό τέμενος, αλλά και λόγω των γεγονότων που λαμβάνουν χώρα στο Αιγαίο, η πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων Χριστίνα Σαχινίδου εξέφρασε τη δυσαρέσκειά της και κάλεσε όλους τους πιστούς να επισκεφθούν το Βέρμιο στη Μακεδονία, τονίζοντας πως «Η Παναγία Σουμελά μάς ενώνει εδώ και αιώνες και θα μας ενώσει και φέτος στο Βέρμιο».
Πηγή: Δημοκρατία
