Το σπάνιο «ζιζάνιο» σε βιολογικά φασολάκια που προκάλεσε τροφικές δηλητηριάσεις – Το αναγνώρισαν βιολόγοι καταναλωτές που αρρώστησαν
Σε επιστημονικό περιοδικό κλινικής τοξικολογίας με τίτλο “Κίνδυνος για τη δημόσια υγεία λόγω μόλυνσης από Solanum nigrum σε κατεψυγμένα πράσινα φασόλια – προσπάθεια συνεργασίας μεταξύ κέντρου δηλητηριάσεων, νοσοκομείου και υγειονομικών αρχών” δημοσιεύτηκε το πρωτοφανές περιστατικό τροφικής δηλητηρίασης από κατεψυγμένα βιολογικά φασολάκια γνωστής εταιρείας που πωλείται και στην Ελλάδα. Τα φασολάκια ήταν μολυσμένα με Solanum nigrum ή «Μαύρος στρύχνος». Το προϊόν πωλήθηκε στην Ελλάδα, όπως είχε ενημερώσει το Cibum και σε άλλες 22 χώρες, το 2023 προκαλώντας ευρωπαϊκό συναγερμό μέσω ειδοποίησης RASFF. Αυτό που δεν ειπώθηκε τότε ήταν πως τα μολυσμένα φασολάκια προκάλεσαν τροφικές δηλητηριάσεις.
Τα κατεψυγμένα λαχανικά που ανακλήθηκαν λόγω παρουσίας του τοξικού Solanum nigrum που πωλούνται και στην Ελλάδα
Όπως αναφέρει το άρθρο πρόκειται για μία σπάνια μόλυνση βιολογικά καλλιεργημένων κατεψυγμένων πράσινων φασολιών που οδήγησε τρεις ενήλικες και ένα παιδί στο τμήμα επειγόντων περιστατικών νοσοκομείου στην Ολλανδία. Τα συμπτώματα της δηλητηρίασης από Solanum nigrum που περιέχει τοξική σολανίνη, είναι συνήθως γαστρεντερικής και νευρολογικής φύσης. Σε σοβαρή δηλητηρίαση, μπορεί να εμφανιστούν απειλητικά για τη ζωή καρδιαγγειακά συμπτώματα ενώ δεν υπάρχει ειδικό αντίδοτο για τη δηλητηρίαση από σολανίνη. Μάλιστα πριν από λίγες ημέρες και ο ΕΟΦ έδωσε εντολή για ανάκληση συμπληρώματος διατροφής που πωλείται από εταιρεία στον Πειραιά, επειδή περιέχει Solanum nigrum.
Τα πρώτα θύματα ήταν 2 βιολόγοι και ο 32χρονος γιος τους και μετά τον πρώτο εμετό, ανακάλυψαν στο τηγάνι ουσίες με πικρή γεύση που θύμιζαν μούρα. Λόγω της εκπαίδευσής τους ως βιολόγοι, τα αναγνώρισαν ως μούρα του Solanum nigrum. Πήγαν αμέσως μαζί με τον γιο τους στο νοσοκομείο και κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ένας ασθενής ένιωσε ναυτία και ένας άλλος είχε ταχυκαρδία (127 παλμοί/λεπτό) με φυσιολογική αρτηριακή πίεση (123/77 mmHg). Ενεργός άνθρακας χορηγήθηκε και στους τρεις ασθενείς 3 ώρες μετά την κατάποση και εισήχθησαν για παρατήρηση και τηλεμετρία. Μετά από 12 ώρες παρατήρησης, και οι τρεις ασθενείς έλαβαν εξιτήριο.
Η Ολλανδική Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων και Καταναλωτικών Προϊόντων (NVWA) ενημερώθηκε για το περιστατικό το ίδιο πρωί. Αυτή η περίπτωση ήταν η αρχή για την έναρξη της διαδικασίας ανάκλησης του προϊόντος. Λίγες ημέρες μετά την απόσυρση από την αγορά, ειδοποιήθηκε το Ολλανδικό Κέντρο Πληροφοριών Δηλητηριάσεων σχετικά με ένα κοριτσάκι ενός έτους που είχε καταναλώσει πράσινα φασόλια. Κατά τη διάρκεια του γεύματος, οι γονείς ανακάλυψαν μούρα με πικρή γεύση στο γεύμα. Μέχρι τότε, η κόρη τους είχε φάει μισό πιάτο λαχανικά. Ανακάλυψαν την προειδοποίηση δημόσιας ασφάλειας στο διαδίκτυο και το προϊόν τους ταίριαζε με τον αριθμό παρτίδας. Λόγω της άγνωστης ποσότητας που καταναλώθηκε από το παιδί, το Ολλανδικό Κέντρο Πληροφοριών Δηλητηριάσεων τη συμβούλεψε να μεταφερθεί στο νοσοκομείο για ενεργό άνθρακα και παρατήρηση. Στο νοσοκομείο, οι προσπάθειες χορήγησης ενεργού άνθρακα ήταν ανεπιτυχείς. Το παιδί παρακολουθήθηκε για 12 ώρες και δεν εμφάνισε κανένα σύμπτωμα. Και μία άλλη οικογένεια δύο ενηλίκων, ενός νήπιου και ενός μωρού, βρήκε επίσης άγνωστα συστατικά ανάμεσα στα πράσινα φασόλια τους. Αυτές οι δομές αφαιρέθηκαν και πετάχτηκαν. Αρκετές ώρες αργότερα έμαθαν για την ανάκληση και ανησύχησαν.
Τα βιολογικά πράσινα φασόλια ήταν κατεψυγμένα φασόλια από ένα κατάστημα αλυσίδας σούπερ μάρκετ στην Ολλανδία. Το σούπερ μάρκετ ανακάλεσε όλες τις παρτίδες από τον ίδιο καλλιεργητή. Εντός δυόμισι ημερών από το πρώτο κρούσμα, εκδόθηκε προειδοποίηση δημόσιας ασφάλειας και ανάκληση του προϊόντος. Επιπλέον, σε κάθε ταμείο, εμφανιζόταν ένα αναδυόμενο παράθυρο όταν το προϊόν που είχε ανατεθεί για ανάκληση σαρωνόταν από τον ταμία ή σε ένα ταμείο, σε περίπτωση που το προϊόν δεν είχε αποσυρθεί σωστά από τα ράφια. Αυτό το αναδυόμενο παράθυρο έλεγε να μην αγοραστεί το προϊόν, καθώς υπόκειτο σε ανάκληση.
Η Ολλανδική Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων και Καταναλωτικών Προϊόντων επικοινώνησε επίσης με τον παραγωγό των πράσινων φασολιών για να διερευνήσει την αιτία της μόλυνσης και να του δώσει οδηγίες να ενισχύσει τα μέτρα ασφαλείας του. Παρόλο που το Solanum nigrum ήταν μέρος της διαδικασίας ανάλυσης κινδύνου και κρίσιμων σημείων ελέγχου της εμπλεκόμενης εταιρείας, τα τρέχοντα μέτρα τους δεν ήταν επαρκή για την εξάλειψη του κινδύνου.
Τα κατεψυγμένα πράσινα φασόλια που περιγράφονται σε αυτή την εργασία παρήχθησαν με βιολογική γεωργία, που απαγορεύει τη χρήση συνθετικών φυτοφαρμάκων και ο έλεγχος των ζιζανίων εφαρμόζεται με μέσα όπως η κάλυψη με στρώμα, το χειροκίνητο και μηχανικό ξεβοτάνισμα, η αμειψισπορά και η κάλυψη των καλλιεργειών. Παρόλο που υπάρχει ευρεία συζήτηση στους ακαδημαϊκούς κύκλους σχετικά με την ποιότητα της βιολογικής παραγωγής και τα ζητήματα ασφάλειας της υγείας, τα βιολογικά τρόφιμα γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλή στους καταναλωτές. Εάν η ζήτηση αυξηθεί, θα μπορούσε να οδηγήσει σε περισσότερα περιστατικά που αφορούν τοξικούς μολυσματικούς παράγοντες ζιζανίων, σύμφωνα με τους συγγραφείς του άρθρου.
