Η Ρουμάνα δικαστική λειτουργός αποδεικνύει καθημερινά ότι η μάχη κατά της διαφθοράς δεν είναι αγώνας για τους αδύναμους
Νατάσα Στασινού • [email protected]
Αν κάτι είναι ξεκάθαρο για την Λάουρα Κοντρούτσα Κοβέσι είναι πως είναι μια γυναίκα που έχει συνηθίσει να βρίσκεται απέναντι στην εξουσία – κι όχι να την υπηρετεί.
Είναι η πρώτη Ευρωπαία Εισαγγελέας, επικεφαλής της νεοσύστατης Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO), και εκείνη που σήμερα ερευνά μεθοδικά το σκάνδαλο-μαμούθ του ΟΠΕΚΕΠΕ, ένα σύστημα κατανομής αγροτικών επιδοτήσεων που – σύμφωνα με τη δικογραφία – εξελίχθηκε σε εργαλείο διασπάθισης κοινοτικών πόρων από ένα δίκτυο κρατικών αξιωματούχων και ιδιωτών.
Η ίδια, απτόητη από τις απειλές και τις προσπάθειες εκφοβισμού που κατήγγειλε δημοσίως, δηλώνει πως δεν θα επιτρέψει «να αποπροσανατολιστεί η κοινή γνώμη από το πραγματικό ερώτημα: υπήρξε οργανωμένη απάτη και διαφθορά;».
Από τα Καρπάθια στο Λουξεμβούργο
Η Κοβέσι γεννήθηκε το 1973 στο Σφάντου Γκεόργκε της Τρανσυλβανίας, έπαιξε μπάσκετ στην εθνική νεανίδων της Ρουμανίας και σπούδασε νομικά στο Κλουζ-Ναπόκα και στο Τιμισοάρα, με διδακτορική διατριβή στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος.
Το 2006 έγινε η πρώτη γυναίκα Γενική Εισαγγελέας της Ρουμανίας – και η νεότερη στην ιστορία της χώρας.
Το 2013 ανέλαβε την Εθνική Διεύθυνση Καταπολέμησης της Διαφθοράς (DNA), μετατρέποντάς την σε φόβητρο του ρουμανικού πολιτικού κατεστημένου.
Κατά τη θητεία της, οδηγήθηκαν στη Δικαιοσύνη δεκάδες υπουργοί, βουλευτές, «τοπικοί άρχοντες» και ο πρώην πρωθυπουργός Αντριάν Ναστάζε. Το 2016 ανανεώθηκε η θητεία της με την υποστήριξη της Κομισιόν, των ΗΠΑ και πλήθους πολιτών, όμως δύο χρόνια μετά αποπέμφθηκε ύστερα από πολιτική στοχοποίησή της από το κυβερνών Κόμμα.
Το 2020, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έκρινε πως η απομάκρυνσή της παραβίασε το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη και την ελευθερία έκφρασης. Το 2019, η Ευρωβουλή την εξέλεξε πρώτη Ευρωπαία Εισαγγελέα, παρά τις αντιδράσεις της κυβέρνησης του Βουκουρεστίου.
H δικογραφία του ΟΠΕΚΕΠΕ
Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ερευνά τη μεγαλύτερη υπόθεση κοινοτικής απάτης στην Ελλάδα: μια πολύχρονη πρακτική διανομής «εικονικών βοσκοτόπων», που φέρεται να αποσπούσε εκατομμύρια από τα ευρωπαϊκά ταμεία, μέσω κατανομών σε εκτάσεις που ούτε νοικιασμένες ήταν ούτε χρησιμοποιούνταν.
Το σκάνδαλο φέρεται να γεννήθηκε το 2019 να φούντωσε επί Βορίδη και Αυγενάκη.
Η έρευνα της EPPO αφορά πάνω από 40 πρόσωπα, πολιτικούς, κρατικούς υπαλλήλους, μέλη ΔΣ και συνεργαζόμενες εταιρείες. Σε βάρος τους ερευνώνται αδικήματα όπως απάτη, συγκρότηση εγκληματικής οργάνωσης και νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Η ίδια η Κοβέσι προειδοποίησε ότι η έρευνα δεν θα σταματήσει «παρά τις παρεμβάσεις και την παρεμπόδιση των εισαγγελέων».
Σκάνδαλα, μάφια και Κομισιόν
Η Κοβέσι έχει βρεθεί στο προσκήνιο και για άλλες υποθέσεις: από το δυστύχημα των Τεμπών και τις πιέσεις για διερεύνηση παράνομου φορτίου, μέχρι τη διαμάχη με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για τα SMS με τον CEO της Pfizer.
Η EPPO έχει απειλήσει με προσφυγή κατά της Κομισιόν, καταγγέλλοντας ότι «στραγγαλίζει» τη λειτουργία της μειώνοντας τους πόρους της, σε μια περίοδο που οι έρευνες αυξάνονται εκθετικά: 200 υποθέσεις για το Ταμείο Ανάκαμψης μόνο το 2023.
Ταυτόχρονα, η Εισαγγελία της διεξάγει πολυεθνική έρευνα για απάτες ΦΠΑ ύψους 1,3 δισ., με εμπλοκή ακόμη και της Καμόρα.
Η ίδια η Κοβέσι δήλωσε: «Δεν υπάρχουν δύο διαφορετικοί κόσμοι εγκληματικότητας – οι μαφιόζοι του δρόμου και οι εκπρόσωποι του οικονομικού εγκλήματος είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος».
Το σύμβολο της ανυπότακτης Ευρώπης
Η Λάουρα Κοβέσι είναι πλέον κάτι περισσότερο από εισαγγελέας. Είναι σύμβολο μιας άλλης Ευρώπης: εκείνης που δεν φοβάται να αγγίξει τους ισχυρούς, να εκθέσει την Κομισιόν, να συγκρουστεί με κράτη-μέλη και να κατηγορήσει δημόσια διεφθαρμένους υπουργούς, ευρωτεχνοκράτες ή πολυεθνικές.
Απέναντί της, συχνά στήνονται εμπόδια: μισές αλήθειες, ψευδείς καταθέσεις, κατεστραμμένα πειστήρια, πρόθυμοι επιστήμονες και νομικές ασυλίες. Όμως εκείνη επιμένει. Και γι’ αυτό, όταν φτάνει στη χώρα σου, να ξέρεις πως κάποιος πρέπει να φοβάται. Όχι η ίδια.
