Επιστράτευση στην Ελλάδα: Τι ισχύει για τη γενική και την μερική. Ποια είναι τα ηλικιακά όρια, πώς γίνεται η ειδοποίηση, ποια έγγραφα πρέπει να έχεις μαζί σου και ποια είναι τα στάδια κινητοποίησης. Αναλυτικά παραδείγματα και ιστορικές επιστρατεύσεις.
Η επιστράτευση αποτελεί κρίσιμο «εργαλείο» της Εθνικής Άμυνας. Ενεργοποιείται σε περιπτώσεις απειλής και προβλέπει τη μαζική επαναφορά εφέδρων στον Στρατό. Αν και για τον μέσο πολίτη μοιάζει ως ένα «μακρινό» ενδεχόμενο, οι κανόνες της επιστράτευσης είναι αυστηρά καθορισμένοι από τη νομοθεσία και έχουν εφαρμοστεί πολλές φορές στην ιστορία του ελληνικού κράτους.
Τι είναι η επιστράτευση
Μετά την ολοκλήρωση της θητείας τους, οι στρατεύσιμοι απολύονται από τις Ένοπλες Δυνάμεις, αλλά παραμένουν σε «εφεδρεία» με Ειδικό Φύλλο Πορείας (ΕΦΠ), το οποίο επιτρέπει την άμεση επαναφορά τους στον στρατό, σε περίπτωση ανάγκης. Η επιστράτευση έχει ως σκοπό:
Την ενίσχυση των υφιστάμενων μονάδων.
Τη συγκρότηση νέων μονάδων.
Την κινητοποίηση ανθρώπινων και υλικών πόρων.
Στρατός ξηράς
Πότε ενεργοποιείται – Στάδια και τύποι επιστράτευσης
Γενική Επιστράτευση – Πορτοκαλί Συναγερμός
Σε περιόδους έντασης ή έκτακτης ανάγκης, η πολιτεία μπορεί να προχωρήσει σε μερική ή γενική επιστράτευση. Οι έφεδροι καλούνται να παρουσιαστούν άμεσα με Φύλλο Ατομικής Πρόσκλησης (ΦΑΠ), το οποίο επιδίδεται ακόμα και τις νυχτερινές ώρες από την Αστυνομία ή Στρατιωτικές Αρχές.
Χρονικά περιθώρια: Σε παραμεθόριες περιοχές, η προθεσμία είναι 2-4 ώρες. Σε άλλες περιοχές, καθορίζεται αναλόγως της απόστασης.
Οι μετακινήσεις καλύπτονται από το κράτος με ειδικά κουπόνια μεταφοράς.
Γενική Επιστράτευση – Κόκκινος Συναγερμός
Σε κατάσταση πολέμου ή γενικής απειλής, τα ηλικιακά και ιατρικά όρια ενδέχεται να παρακαμφθούν. Όπως ορίζει ο στρατιωτικός κανονισμός, «καλούνται όλοι όσοι είναι ικανοί να φέρουν όπλο».
Ποιοι καλούνται – Ηλικιακά όρια
Η επιστράτευση εφαρμόζεται σε δύο φάσεις:
Πρώτη φάση: Άνδρες έως 41 ετών.
Δεύτερη φάση: Άνδρες από 41 έως 45 ετών.
Όσοι είναι άνω των 45 ετών εξαιρούνται προσωρινά, εκτός εάν οι συνθήκες επιβάλλουν διαφορετικά. Προτεραιότητα δίνεται σε όσους έχουν «πράσινο» ΕΦΠ, δηλαδή κρίσιμες ειδικότητες. Όσοι έχουν «λευκό» ΕΦΠ ανήκουν σε δευτερεύουσες κατηγορίες.
Αεροπορία
Τρόποι ειδοποίησης εφέδρων
Η πρόσκληση μπορεί να γίνει με τους εξής τρόπους:
Μέσω ΜΜΕ: Ανακοινώσεις με χρήση συνθηματικών λέξεων ή χρωμάτων από το ΕΦΠ (π.χ. «Ω-1», «Η-3», κωδικοί μονάδων).
Με ΦΑΠ: Επιδίδεται από αστυνομικά ή στρατιωτικά όργανα.
Με δημόσιες ανακοινώσεις / προκηρύξεις: Σε πολυσύχναστους χώρους ή τοπικά ΜΜΕ.
Τι πρέπει να έχεις μαζί σου
Όταν κληθείς να παρουσιαστείς, οφείλεις να φέρεις:
Αστυνομική ταυτότητα
Ειδικό Φύλλο Πορείας (ΕΦΠ)
ΦΑΠ (αν έχει επιδοθεί)
Ατομικό Βιβλιάριο Εκπαίδευσης
Οποιοδήποτε δίπλωμα οδήγησης (αυτοκινήτου, μηχανήματος)
Σακίδιο με ατομικά είδη και ξηρά τροφή για 2 ημέρες
Ναυτικό
Ιστορικές Επιστρατεύσεις στην Ελλάδα
1897: Πρώτη συγκροτημένη επιστράτευση λόγω απειλής από την Τουρκία.
1912: Ο Βενιζέλος υπογράφει την επιστράτευση για τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο.
1940: Εφαρμόζεται πλήρως το σχέδιο επιστράτευσης – κινητοποιούνται 300.000 άνδρες.
1974: Κατά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, επιστρατεύονται 200.000 άνδρες.
1987: Τους πρώτους μήνες του 1987, η Τουρκία στέλνει διαδοχικά τα πλοία ωκεανογραφικών ερευνών Πίρι Ρέις και Σισμίκ στο Αιγαίο, κάνοντας ξεκάθαρο ότι δεν θα σεβαστεί την υφαλοκρηπίδα των ελληνικών νησιών. Ο στρατός βρίσκεται σε επιφυλακή και τελικά διατάσσεται Μερική Επιστράτευση.
1996: Τελευταία μερική επιστράτευση, λόγω κρίσης στα Ίμια.
