Στερεύει ο Μόρνος: SOS για τη λειψυδρία – 42% η μείωση των αποθεμάτων – Αποκαρδιωτικές εικόνες από τη λίμνη του Μόρνου -«Νερό μέχρι τα τέλη του 2027», λέει ο πρόεδρος της ΕΥΔΑΠ – Η Αττική κινδυνεύει να μείνει χωρίς νερό
Σοκαριστικές εικόνες από τη λίμνη Μόρνου – Η Αττική κινδυνεύει να μείνει χωρίς νερό
Στη δίνη της κλιματικής κρίσης βρίσκεται η Ελλάδα ενώ η λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση της κατάστασης πλέον επείγει.
Οι επιστημονικές διαπιστώσεις είναι ανησυχητικές: το μεγαλύτερο τμήμα της χώρας βιώνει συνθήκες ξηρασίας, με ορισμένες περιοχές, όπως η Λέσβος, η Κρήτη και τμήματα της Πελοποννήσου, να αντιμετωπίζουν ακραίες εκδηλώσεις του φαινομένου και δραματικές επιπτώσεις στον αγροτικό τομέα. Την ίδια στιγμή, η λίμνη του Μόρνου έχει τη μικρότερη έκταση των τουλάχιστον τελευταίων 10 ετών γεγονός που κάνει ορατό τον κίνδυνο σοβαρής λειψυδρίας.
Τα ανησυχητικά αυτά στοιχεία δίνει στη δημοσιότητα η επιχειρησιακή μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, η οποία ενεργοποίησε μια νέα υπηρεσία ενημέρωσης των πολιτών, το Παρατηρητήριο της Τεχνητής Λίμνης Μόρνου, εξαιτίας της σημαντικής μείωσης που παρατηρείται τόσο στην έκταση όσο και στα αποθέματά της.
Οπως λέει στα «ΝΕΑ» ο Κώστας Λαγουβάρδος, συντονιστής της ομάδας ΜΕΤΕΟ του ΕΑΑ, «στις πιο πρόσφατες μετρήσεις, της 9ης Σεπτεμβρίου 2025, παρατηρείται η μικρότερη έκταση της λίμνης του Μόρνου από το 2014, περίοδος για την οποία υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα από τον δορυφόρο Sentinel-2.
Η τωρινή έκταση είναι περίπου 8,9 τετραγωνικά χιλιόμετρα ενώ τον Σεπτέμβριο του 2024, η έκταση της λίμνης του Μόρνου ήταν 11,4 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Το 2023 ήταν 15,3 τετραγωνικά χιλιόμετρα και αυτή είναι και η μέση τιμή των τελευταίων περίπου 10 ετών. Παρατηρείται, δηλαδή, μια μείωση στην έκταση της λίμνης της τάξεως του περίπου 30% σε σχέση με τη μέση έκταση που έχει τα τελευταία 10-12 χρόνια», εξηγεί. «Μεγάλο τμήμα του χωριού Κάλλιο, που ήταν βυθισμένο στη λίμνη, πλέον έχει αναδυθεί και είναι ορατό όχι μόνο από τον δορυφόρο αλλά και σε όποιον περνά από εκεί».
Οσον αφορά τα αποθέματα του ταμιευτήρα της λίμνης του Μόρνου, η μείωση ακολουθεί τη συρρίκνωση της επιφάνειας: είναι μειωμένα κατά 42%, σε σχέση με πέρυσι. «Τον Σεπτέμβριο του 2024, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΥΔΑΠ, η λίμνη είχε 328 εκατομμύρια κυβικά νερού ενώ τον Σεπτέμβριο του 2025 έχει 193 εκατομμύρια κυβικά νερού. Η χειρότερη χρονιά από πλευράς αποθεμάτων παραμένει το 1993, όταν τα αποθέματα ήταν πολύ χαμηλά στα περίπου 100 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού», λέει ο Κώστας Λαγουβάρδος.
Σημαντικά μειωμένες είναι, άλλωστε, οι βροχοπτώσεις στη λεκάνη του Μόρνου, στοιχείο που προκύπτει από τις μετρήσεις δύο μετεωρολογικών σταθμών του ΜΕΤΕΟ που βρίσκονται στην περιοχή. Σύμφωνα με τα δεδομένα που έχουν καταγράψει o σταθμός στο Φράγμα του Μόρνου, η αθροιστική βροχόπτωση από τον Ιανουάριο του 2025 μέχρι σήμερα ισούται με 298,4 χιλιοστά όταν η μέση τιμή της τελευταίας 10ετίας για την αντίστοιχη περίοδο υπερβαίνει τα 400 χιλιοστά. Τέλος, το Παρατηρητήριο παρουσιάζει την πορεία της χιονοκάλυψης στην ευρύτερη περιοχή του Μόρνου συγκρίνοντάς την με τον μέσο όρο της περιόδου 2005-2024. «Η έκταση της χιονοκάλυψης στα βουνά της περιοχής τον χειμώνα του 2025 ήταν κατά 20% μειωμένη σε σχέση με τον μέσο όρο 2005-2024. Περίπου το 65% των ημερών του χειμώνα που μας πέρασε σημειωνόταν μικρότερη έκταση χιονοκάλυψης σε σχέση με την περίοδο 2005-2024», αναφέρουν οι ερευνητές.
«Αυτό είναι και το πιο ανησυχητικό», σχολιάζει ο Κώστας Λαγουβάρδος. «Ελπίζουμε ότι αυτή τη χρονιά θα έχουμε χιόνια και βροχές που θα μπορέσουν να βελτιώσουν την κατάσταση, αν και αυτό που βλέπουμε αναλύοντας τα δεδομένα είναι ότι ενώ οι βροχοπτώσεις στην Ελλάδα παραμένουν σε σταθερά επίπεδα – με κάποιες κακές χρονιές – την τελευταία 10ετία έχουμε σημαντική πτώση της χιονοκάλυψης, μια σαφή μείωση που συνδέεται με την αύξηση της θερμοκρασίας».
Απογοητευτικά είναι τα στοιχεία και οι εικόνες που έρχονται στη δημοσιότητα από τη λίμνη του Μόρνου, μία από τις κύριες πηγές υδροδότησης του Λεκανοπεδίου Αττικής.
Εδώ και αρκετό καιρό οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τα αποθέματα της τεχνητής λίμνης, ωστόσο πλέον η κατάσταση δείχνει πιο δύσκολη από ποτέ. Χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι ότι από τα νερά της λίμνης αναδύθηκε το χωριό Κάλλιο, το οποίο πριν από μερικά χρόνια ήταν βυθισμένο.
Ήδη από τον περασμένο Μάιο το iefimerida.gr είχε αναδείξει το θέμα δημοσιεύοντας την ανησυχητική εκτίμηση του πρώην διευθυντή της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, Νίκου Καντερέ, ο οποίος πρόσφατα, με παρέμβασή του μέσα από τον λογαριασμό του στο Facebook, επανήλθε στο θέμα, προτείνοντας τη σύσταση ειδικής επιστημονικής επιτροπής.
«Νερό μέχρι τα τέλη του 2027», λέει ο πρόεδρος της ΕΥΔΑΠ
Μετά τα χθεσινά πλάνα του πρακτορείου Orange Press που αποτύπωσαν από ψηλά το μέγεθος του προβλήματος, ο πρόεδρος της ΕΥΔΑΠ, Γιώργος Στεργίου, μίλησε στην τηλεόραση του Action 24, αποκαλύπτοντας πως, με βάση τα σημερινά νούμερα και «εφόσον οι κλιματολογικές συνθήκες συνεχίσουν να είναι το ίδιο κακές όπως σήμερα, έχουμε νερό μέχρι και τα τέλη του 2027, για 2,5 χρόνια δηλαδή».
Αναλυτικά όσα είπε ο πρόεδρος της ΕΥΔΑΠ:
«Η πτώση των αποθεμάτων τον τελευταίο χρόνο περιορίζεται σε σχέση με τα δύο προηγούμενα, αλλά είναι εξαιρετικά σημαντική. Υπερβαίνει τα 200 εκατομμύρια κυβικά το έτος», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Όπως είπε, «η ΕΥΔΑΠ το έχει επικοινωνήσει το πρόβλημα εδώ και 1,5 χρόνο και βρίσκεται σε διαρκή συνεργασία με την κυβέρνηση προκειμένου να ληφθούν οριστικές αποφάσεις μακράς πνοής για να μην ξαναδούμε τέτοιες εικόνες στο άμεσο μέλλον. Έχουμε ενεργοποιήσει κάποιες γεωτρήσεις στη Μαυροσουβάλα, θα ενεργοποιήσουμε κι άλλες που είναι είτε πέριξ της Αττικής, είτε κατά μήκος του καναλιού, για να αξιοποιήσουμε ότι υπόγειο νερό υπάρχει και είναι στη διάθεσή μας. Πιστεύουμε πως έτσι θα εξοικονομήσουμε περισσότερο χρόνο ώστε να έχουμε εκείνο το διάστημα που απαιτείται για να γίνουν τα σημαντικά έργα».
