Καιρός: Πολικό ψύχος και χιόνια ακόμη και στη Μεσόγειο – Τι δείχνουν τα μοντέλα για την Ελλάδα
Τι δείχνει η πρόβλεψη των μαθηματικών μοντέλων ανάλυσης καιρού και η εκτίμηση της Εταιρείας Ανάλυσης Κλίματος, Statistizer
Τα πρώτα δεδομένα για τη φετινή χειμερινή περίοδο 2025-2026 δείχνουν ότι η Ευρώπη ενδέχεται να βιώσει έναν από τους πιο ενδιαφέροντες καιρούς των τελευταίων ετών.
Σύμφωνα με τα τελευταία μαθηματικά μοντέλα ανάλυσης καιρού (NWP), υπάρχουν ενδείξεις για σημαντικές και εκτεταμένες χιονοπτώσεις που δεν θα περιοριστούν μόνο στη βόρεια και κεντρική Ευρώπη, αλλά θα φτάσουν έως και τη Μεσόγειο, ακόμα και τη βόρεια Αφρική.
Η εκτίμηση αυτή προέρχεται από την Εταιρεία Ανάλυσης Κλίματος Statistizer, η οποία βασίζεται σε έναν προηγμένο αναλογικό-στατιστικό αλγόριθμο.
Το ίδιο μοντέλο είχε προβλέψει με απόλυτη ακρίβεια τις σπάνιας έντασης χιονοπτώσεις που σημειώθηκαν τον Οκτώβριο στην Τουρκία, την Ιταλία, την Ελβετία και τα Βαλκάνια, γεγονός που του προσδίδει αξιοπιστία.
Οι παράγοντες που καθορίζουν τον φετινό χειμώνα
Για να επιβεβαιωθεί ωστόσο το σενάριο ενός ιδιαίτερα ψυχρού και χιονισμένου χειμώνα, είναι κρίσιμο να παρακολουθηθούν οι κύριοι ατμοσφαιρικοί δείκτες που επηρεάζουν το κλίμα του βορείου ημισφαιρίου. Σύμφωνα με την ανάλυση, καθοριστικό ρόλο θα παίξουν:
• Η Βορειοατλαντική Ταλάντωση (NAO), η οποία φέτος παρουσιάζει έντονη μεταβλητότητα, στοιχείο που μπορεί να επιτρέψει στα ψυχρότερα ρεύματα να κινηθούν νοτιότερα.
• Ο αντικυκλώνας των Αζόρων, ο οποίος φαίνεται πως θα επεκταθεί προς τη βόρεια Ευρώπη, ανοίγοντας τον δρόμο για κάθοδο ψυχρών αερίων μαζών στα ενδότερα της ηπείρου.
• Η Αρκτική Ταλάντωση (AO), με ενδείξεις αποδυνάμωσης της πολικής δίνης — εξέλιξη που αυξάνει τις πιθανότητες για ψυχρές εισβολές.
• Η Αιφνίδια Στρατοσφαιρική Θέρμανση (SSW), ένα φαινόμενο που αποδυναμώνει την πολική δίνη και μπορεί να προκαλέσει απότομες ψυχρές εκρήξεις σε μεσαία γεωγραφικά πλάτη.
Οι επιστήμονες θεωρούν πιθανό να υπάρξει μεταφορά ενέργειας στη στρατόσφαιρα στις αρχές του χειμώνα, κάτι που θα οδηγήσει σε αποδυνάμωση της πολικής δίνης.
Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσαμε να δούμε κατά περιόδους κύματα ψύχους μικρής διάρκειας, τα οποία όμως ενδέχεται να προκαλέσουν πυκνές και εκτεταμένες χιονοπτώσεις ακόμη και σε περιοχές που τα τελευταία χρόνια είχαν ελάχιστη ή καθόλου χιονοκάλυψη.
Περιοχές που αναμένεται να πληγούν περισσότερο
Σύμφωνα με την ανάλυση, οι περιοχές που κινδυνεύουν να βιώσουν τις πιο αξιοσημείωτες χιονοπτώσεις είναι τα Βαλκάνια, μεγάλο μέρος της κεντρικής και νότιας Γαλλίας, η νοτιοανατολική Ευρώπη, καθώς και το εσωτερικό της Ιβηρικής Χερσονήσου.
Ακόμη, υπάρχουν ενδείξεις ότι το φαινόμενο θα μπορούσε να επεκταθεί ως τη βόρεια Αφρική, όπου σε ορισμένα τμήματα, όπως τα υψίπεδα του Άτλαντα, το χιόνι δεν είναι άγνωστο, αλλά τα τελευταία χρόνια έχει μειωθεί σημαντικά.
Τι αναμένεται τους επόμενους μήνες
Το «κλειδί» για την εξέλιξη του φετινού χειμώνα θα είναι η συνεχής παρακολούθηση της στρατόσφαιρας μεταξύ Νοεμβρίου και Ιανουαρίου, καθώς εκείνη την περίοδο καθορίζεται η πραγματική δομή του πολικού στροβίλου — δηλαδή το πώς θα κατανεμηθούν τα ψυχρά κύματα σε όλο το βόρειο ημισφαίριο.
Εφόσον τα παραπάνω σενάρια επιβεβαιωθούν, η Ευρώπη και η Μεσόγειος ενδέχεται να γνωρίσουν έναν χειμώνα με έντονη δραστηριότητα, μεγάλες αντιθέσεις στη θερμοκρασία και συχνότερα φαινόμενα χιονοπτώσεων ακόμη και σε περιοχές που δεν είναι συνηθισμένες σε τέτοιες εικόνες.
