Ελαιόλαδο επέστρεψε πίσω στον αποστολέα. Μετά από εργαστηριακή ανάλυση διαπιστώθηκε ότι περιέχει τοξική ουσία 82% πάνω από το μέγιστο επιτρεπτό όριο
Η Ισπανία είναι ο «μεγάλος παίκτης» του ελαιολάδου παγκοσμίως. Παράγει κάθε χρόνο τις μεγαλύτερες ποσότητες διεθνώς, γι αυτό και τα προϊόντα της χαρακτηρίζονται ως τα πιο “φημισμένα” με την Ανδαλουσία να σηκώνει το βάρος της σοδειάς και τις εξαγωγές να κατευθύνονται σε όλη την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Ασία.
Δείτε το φημισμένο ελαιόλαδο που είναι τίγκα σε καρκινογόνο ουσία (δεν είναι μόνο αυτό αλλά ΟΛΑ ΤΑ ΙΣΠΑΝΙΚΑ ΕΛΑΙΟΛΑΔΑ ΠΡΟΣΟΧΗ με την ονομασία «olive oil classico» – ΑΓΟΡΑΖΕΤΕ ΜΟΝΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ):
Το ισπανικό λάδι καλύπτει μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής κατανάλωσης, τροφοδοτεί βιομηχανικές χρήσεις (μείγματα, τυποποίηση, HoReCa) και έχει χτίσει φήμη για σταθερή ποιότητα, τυποποίηση σε μεγάλες κλίμακες και ανταγωνιστικές τιμές. Αυτή η ισχύς σημαίνει ότι ένα πρόβλημα ασφάλειας που «αγγίζει» ισπανικό ελαιόλαδο έχει αντίκτυπο πέρα από τα σύνορα.
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η Ευρωπαϊκή προειδοποίηση των ολλανδικών αρχών για «olive oil classico» ισπανικής προέλευσης με υπέρβαση 3-MCPD. Οι ολλανδικές αρχές κοινοποίησαν στις 30 Σεπτεμβρίου 2025 προειδοποίηση τύπου Alert μέσω RASFF για υπέρβαση στη συγκέντρωσης της τοξικής ουσίας. Η ειδοποίηση (Ref. 2025.7476) βασίστηκε σε ελέγχους της ίδιας της εταιρείας και χαρακτηρίστηκε «σοβαρού κινδύνου». Το προϊόν ανήκει στην κατηγορία «Λίπη και έλαια» και η Ολλανδία, ως κοινοποιούσα χώρα, προχώρησε σε ενημέρωση αποστολέα, απόσυρση από την αγορά και επιστροφή στον αποστολέα. Οι εργαστηριακές μετρήσεις έδειξαν συγκέντρωση 3-MCPD 2.300 μg/kg, πάνω από το αντίστοιχο μέγιστο 1.250 μγ/κιλό (ποσοστιαία υπέρβαση 82%) για το συγκεκριμένο εύρημα.
Η 3-μονοχλωροπροπανδιόλη (3-MCPD) και οι εστέρες γλυκιδυλικών λιπαρών οξέων είναι ρυπαντές διεργασίας που σχηματίζονται κυρίως κατά τον εξευγενισμό φυτικών ελαίων σε υψηλές θερμοκρασίες. Κατά την πέψη, οι εστέρες διασπώνται σε 3-MCPD ή γλυκιδόλη και απορροφώνται από τον οργανισμό. Και οι δύο ουσίες κατατάσσονται ως «πιθανώς καρκινογόνες», ενώ η διεθνής βιβλιογραφία τις συνδέει με ηπατικές βλάβες και δυσλειτουργία νεφρών σε μακροχρόνια έκθεση. Η EFSA έχει θέσει ανεκτή ημερήσια πρόσληψη (TDI) για την 3-MCPD στα 2 μg ανά κιλό σωματικού βάρους, γι’ αυτό τα επίπεδα στα τρόφιμα πρέπει να διατηρούνται όσο το δυνατόν χαμηλότερα.
Το θέμα δεν είναι μεμονωμένο. Το πιο πρόσφατο περιστατικό συνέβη στις αρχές Σεπτεμβρίου 2025, όταν 18 χώρες ειδοποιήθηκαν μέσω RASFF, για μαγειρικό φυτικό λάδι με σοβαρούς κινδύνους: οι έλεγχοι έδειξαν σημαντικές υπερβάσεις σε τρεις κατηγορίες χημικών ουσιών, μεταξύ των οποίων 3-MCPD στα 4.400 μg/kg όταν το όριο ήταν 2.500 μg/kg. Η επαναλαμβανόμενη εμφάνιση τέτοιων ευρημάτων δείχνει ότι η τεχνολογία εξευγενισμού και ο έλεγχος διεργασιών χρειάζονται αυστηρότερες παραμέτρους, ειδικά όπου αναμιγνύονται ή χρησιμοποιούνται εξευγενισμένα φυτικά έλαια.
Στην πράξη, 3-MCPD και γλυκιδυλικοί εστέρες εντοπίζονται συχνότερα σε ραφιναρισμένα φυτικά έλαια (όπως φοινικέλαιο), μαργαρίνες, αρτοσκευάσματα, τηγανητά και σνακ, γλυκές αλείφες αλλά και βρεφικές τροφές. Η έντονη θέρμανση, ιδίως σε περιβάλλον με αλάτι, μπορεί να αυξήσει περαιτέρω τα επίπεδα. Για τους καταναλωτές, η επιλογή προϊόντων από αξιόπιστες πηγές, η αποφυγή υπερβολικής θερμικής καταπόνησης στο τηγάνισμα και η προσοχή σε ανακοινώσεις ανακλήσεων παραμένουν οι πιο πρακτικές κινήσεις μέχρι να ολοκληρωθούν οι έλεγχοι παρτίδων και οι διορθωτικές ενέργειες στην αλυσίδα παραγωγής.
*Το Cibum είναι εξειδικευμένο site ασφάλειας τροφίμων και απευθύνεται στον κλάδο και στους επαγγελματίες τροφίμων, όπως και σε συνειδητοποιημένους καταναλωτές. Το παρόν άρθρο έχει σκοπό να προσφέρει χρήσιμες πληροφορίες στους επιστήμονες τροφίμων και επαγγελματίες που σχεδιάζουν τα συστήματα και μέτρα ασφάλειας τροφίμων των επιχειρήσεων τροφίμων. Τα συμβάντα ασφάλειας τροφίμων σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο αποτελούν πολύτιμα εισερχόμενα δεδομένα στην ανάλυση επικινδυνότητας της διαδικασίας διαχείρισης τροφίμων (HACCP) που υποχρεούται να συντάσσει και να διατηρεί βάση νόμου, κάθε επιχείρηση τροφίμων.
