Αλέξανδρος Κορυζής: Ο Έλληνας Πρωθυπουργός Αυτοκτόνησε 12 μέρες Μετά Το Δεύτερο «ΟΧΙ» Στους Γερμανούς
Γιατί πολλοί πιστεύουν ότι τον δολοφόνησαν οι Βρετανοί, τι έλεγαν οι φήμες της εποχής – Όλες οι θεωρίες για την αυτοκτονία του Αλέξανδρου Κορυζή..
18 Απριλίου 1941. Τα γερμανικά στρατεύματα είχαν εισβάλει στην ηπειρωτική Ελλάδα και πλησίαζαν με γοργούς ρυθμούς την Αθήνα. Στο έκτακτο υπουργικό συμβούλιο που συγκάλεσε ο βασιλιάς Γεώργιος, θέλησε να μιλήσει κατ’ ιδίαν με τον πρωθυπουργό Αλέξανδρο Κορυζή, που είχε διαδεχθεί τον Ιωάννη Μεταξά, ενώ η Ελλάδα ακόμη αντιστέκονταν στον άξονα.
Μετά τη σύντομη συνομιλία τους, ο Κορυζής του φίλησε το χέρι, κατευθύνθηκε προς το σπίτι του, κλείστηκε στο δωμάτιό του και αυτοκτόνησε.
Ο αιφνίδιος θάνατος του Ιωάννη Μεταξά στις 29 Ιανουαρίου του 1941, έφερε αμέσως στο προσκήνιο το ζήτημα της διαδοχής του. Ο βασιλιάς Γεώργιος δεν επιθυμούσε με τίποτα την πτώση του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου. Το πλάνο του ήταν όλα τα στελέχη να παραμείνουν στις θέσεις τους και το καθεστώς να συνεχίσει αλώβητο με νέο ηγέτη στα ηνία.
Ο αιφνίδιος θάνατος του Ιωάννη Μεταξά στις 29 Ιανουαρίου του 1941, έφερε αμέσως στο προσκήνιο το ζήτημα της διαδοχής του.
Τον ηγέτη αυτόν τον βρήκε στο πρόσωπο του Αλέξανδρου Κορυζή. Ο Κορυζής είχε διατελέσει υπουργός Πρόνοιας της κυβέρνησης Μεταξά από το 1936 έως και το 1939, όταν παραιτήθηκε για να αναλάβει χρέη διοικητή στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας. Γεννημένος το 1885 στον Πόρο, προερχόταν από οικογένεια πολιτικών κι αγωνιστών, ενώ είχε λάβει κι ο ίδιος μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους τη διετία 1912-1913.
Παρά τις αντιρρήσεις των Άγγλων, ο Γεώργιος πίστευε ότι ο Κορυζής ήταν το «μόνο άτομο στην Ελλάδα που υπό τις παρούσες περιστάσεις θα μπορούσε να κληρονομήσει το απέραντο κύρος και την επιβολή του στρατηγού Μεταξά». Ωστόσο, με τη δήλωση αυτή δε φαίνεται να ήταν σύμφωνος ούτε ο ίδιος ο Κορυζής. Λέγεται ότι ο τραπεζικός διοικητής εξομολογήθηκε στο βασιλιά πως δεν θεωρούσε τον εαυτό του ικανό να αναλάβει τις ευθύνες των πρωθυπουργικών καθηκόντων. Μάλιστα, όπως αποκάλυψε ο στρατηγός Κωνσταντίνος Μανιαδάκης, πριν από την προγραμματισμένη συνάντηση του Γεωργίου με τον Κορυζή, όπου ο πρώτος θα του ανακοίνωνε την ανάθεση της πρωθυπουργίας, ο μέλλον πρωθυπουργός μετανιωμένος επιχείρησε να το σκάσει. Ο Μανιαδάκης τον έπιασε από το μπράτσο και χρειάστηκε αρκετή ώρα μέχρι να τον μεταπείσει και να τον οδηγήσει τελικά στο δωμάτιο που τον περίμενε ο βασιλιάς.
Ο Αλέξανδρος Κορυζής, παρά την αρχική του άρνηση, δέχθηκε την πρόταση του Γεωργίου κι έτσι, την ίδια κιόλας μέρα εκδόθηκε η επίσημη ανακοίνωση που τον έχρηζε ως νέο πρωθυπουργό.
Δυστυχώς, η σύντομη θητεία του συνέπεσε με την τραγική περίοδο της γερμανικής εισβολής.
12 τραγικές ημέρες
Τα ξημερώματα της 6ης Απριλίου του 1941, τα γερμανικά στρατεύματα εισέβαλαν στο ελληνικό και γιουγκοσλαβικό έδαφος ταυτόχρονα. Αμέσως, ο γερμανός πρεσβευτής έστειλε στον έλληνα πρωθυπουργό διακοίνωση, στην οποία ανέφερε: «η κυβέρνηση του Ράιχ έδωσε διαταγή στα στρατεύματά της να εκδιώξουν τις Βρετανικές Ένοπλες Δυνάμεις από το ελληνικό έδαφος. Κάθε αντίσταση στο γερμανικό στρατό θα συντρίβεται αδιακρίτως».
Οι Γερμανοί ζητούσαν στην ουσία να καταλάβουν αναίμακτα τη χώρα.
Τότε, ο Αλέξανδρος Κορυζής, μισό χρόνο μετά την επιβλητική άρνηση του προκατόχου του, κλήθηκε να πει το δεύτερο ιστορικό «όχι». Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε στους Γερμανούς ότι η Ελλάδα δεν επρόκειτο να υποταχθεί αμαχητί.
Ο Αλέξανδρος Κορυζής κλήθηκε να πει το δεύτερο ιστορικό «όχι».
Έτσι, τα στρατεύματα των Ναζί ξεκίνησαν την κάθοδο από τη Βουλγαρία και τη Γιουγκοσλαβία, επιτιθέμενα στις ελληνικές θέσεις και κάμπτοντας με ταχείς ρυθμούς την εχθρική αντίσταση. Έως τις 17 Απριλίου, οι Γερμανοί είχαν φτάσει στα Τέμπη, εκδιώχνοντας τις βρετανικές δυνάμεις που είχαν παραταχθεί στις Θερμοπύλες.
Ο κίνδυνος για εισβολή στην Αθήνα πλέον φάνταζε πολύ κοντινός. Υπό το πρίσμα αυτό, ο βασιλιάς Γεώργιος συγκάλεσε έκτακτο υπουργικό συμβούλιο στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετάνια». Όλα τα υψηλόβαθμα στελέχη του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου κάθισαν στη στρογγυλή τράπεζα για να συζητήσουν τις εξελίξεις. Ωστόσο, σύντομα, ο βασιλιάς Γεώργιος διέκοψε τη συνεδρίαση και κάλεσε τον πρωθυπουργό στο γραφείο του.
Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει με σιγουριά τι ειπώθηκε μεταξύ τους. Ο Γεώργιος ανέφερε ότι υπήρξε διαφωνία, αλλά σε ήπιους τόνους. Ξαφνικά, ο Κορυζής του φίλησε τα χέρια, βγήκε από το γραφείο, πήρε το παλτό του και, χωρίς να μιλήσει σε κανέναν, κατευθύνθηκε στο αμάξι του. Ο βασιλιάς θορυβημένος, όπως είπε, από την αψυχολόγητη αντίδραση, έστειλε τον στενό του συνεργάτη, Ιωάννη Διάκο, να τον ακολουθήσει.
Ο Διάκος τον είδε να μπαίνει στο σπίτι του και λίγα λεπτά αργότερα, άκουσε δύο πυροβολισμούς. Ο Αλέξανδρος Κορυζής είχε αυτοκτονήσει.
Η τραγική είδηση του θανάτου έγινε γρήγορα γνωστή, προκαλώντας αναστάτωση και φόβο στον λαό. Όχι μόνο γιατί η χώρα, μέσα σε 80 μέρες, είχε μείνει για δεύτερη φορά ακυβέρνητη, αλλά και διότι οι συνθήκες θανάτου του πρωθυπουργού ήταν και πάλι ύποπτες.
Θεωρίες
Οι εκδοχές για το τι συνέβη ήταν πολλές. Η επίσημη ήθελε τον Κορυζή να εκμυστηρεύεται στον βασιλιά ότι αισθανόταν πως έχει αποτύχει στο καθήκον που του είχε εμπιστευθεί. Μην αντέχοντας την πίεση των γεγονότων και εφόσον γνώριζε ότι σε αυτή τη φάση η παραίτησή του δε θα γινόταν δεκτή, προέβη στην αυτοχειρία.
Άλλη εκδοχή υποστήριζε ότι ο Γεώργιος τον κατηγόρησε για προδοσία. Είχε διαρρεύσει μία κρίσιμη πληροφορία την οποία γνώριζαν μόνο οι δυο τους. Τόσο ο βασιλιάς όσο και οι Άγγλοι έριξαν τις ευθύνες της διαρροής στον Κορυζή. Πιθανόν αυτή να ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της ήδη καταρρακωμένης ψυχολογίας του πρωθυπουργού.
Η πιο σκανδαλοθηρική φήμη της εποχής ήθελε τον Κορυζή να δίνει τέλος στη ζωή του για τα μάτια μιας γυναίκας. Λεγόταν ότι ο πρωθυπουργός είχε συνάψει εξωσυζυγική σχέση με μία Γερμανίδα, η οποία όπως αποδείχθηκε αργότερα, ήταν κατάσκοπος. Η προδοσία και η ταπείνωση που αισθάνθηκε ήταν αβάσταχτες και, όντας ανήμπορος να τις ελέγξει, οδηγήθηκε στο απονενοημένο διάβημα.
Πρωτοσέλιδο της εποχής
Επίσης, αρκετοί ήταν αυτοί που πίστεψαν ότι στην πραγματικότητα επρόκειτο για δολοφονία. Είναι γνωστό ότι ο άγγλος πρεσβευτής ήταν εξαρχής αρνητικός με την ανάθεση των πρωθυπουργικών καθηκόντων στον Κορυζή. Τον θεωρούσε απρόβλεπτο, ευάλωτο και σίγουρα όχι του χεριού του. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την πρόσφατη πανωλεθρία των βρετανικών στρατευμάτων στις Θερμοπύλες, ίσως να αποτέλεσε κίνητρο για την άμεση και οριστική του απομάκρυνση. Επιπλέον, είναι χαρακτηριστικό ότι στο πτώμα του άντρα βρέθηκαν δύο σφαίρες στην καρδιά, πράγμα εξαιρετικά σπάνιο σε περιπτώσεις αυτοκτονίας.
«Ο Κορυζής υπέφερε πάντα γιατί είχε κακή υγεία και η απλή αλήθεια είναι ότι δεν μπορούσε να αντέξει τόση ένταση και αγωνία», ήταν τα λόγια του άγγλου πρεσβευτή, Μίκαελ Πάλαιρετ, αμέσως μετά την ανακοίνωση της αυτοκτονίας.
Επίσημη νεκροψία για τα ακριβή αίτια του θανάτου δεν έγινε ποτέ.
